Yaxın tariximizin salnaməsini gözdən keçirdikcə bu cür faktlara, etiraflara, mülahizələrə daha çox rast gəlir, dili, dini, mədəniyyəti ortaq olan Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığının zamanın sərt sınaqlarında bərkidiyinin, möhkəmləndiyinin şahidi olursan. Torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi uğrunda ötən ilin payızında başlayan Vətən müharibəsi dövründə ölkələrimiz arasındakı əlaqələr bir daha tarixi sınağa çəkildi. Müharibə başlayan ilk andan Türkiyə dövləti, hər bir türk vətəndaşı Azərbaycanın yanında olduğunu qəti şəkildə bəyan etdi. Müharibənin davam etdiyi günlərdə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Azərbaycana verdiyi dəstək inamımızı daha da gücləndirdi və qələbəmizin təmin olunmasında çox böyük qardaşlıq dəstəyi, mənəvi dəstək kimi əhəmiyyətli rol oynadı. Nə qədər beynəlxalq təzyiqlər olsa da, Türkiyə qardaşlıq dəstəyi mövqeyindən geri çəkilmədi. Azərbaycan-Türkiyə, iki qardaş, dost ölkə. Bu qardaşlıq və dostluğun bugünkü zirvə mərhələsi soykök, dil, mənsubiyyət, din birliyindən qaynaqlansa da, onun indiki mərhələyə yüksəlməsində XX əsrin əvəllərindən başlayaraq intensiv inkişaf edən qarşılıqlı-faydalı əməkdaşlıq əsas rol oynamışdır.  Vətən müharibəsinin ilk günlərindən, daha doğrusu, ilk saatlarından biz Türkiyənin dəstəyini hiss edirdik. Türkiyənin Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilk saatlardan Azərbaycanın haqq işinə öz dəstəyini verdi. Türkiyənin Azərbaycana verdiyi siyasi və mənəvi dəstək hər bir Azərbaycan vətəndaşını qürurlandırır, sevindirir. Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Ermənistanın Azərbaycana qarşı növbəti hərbi təxribatının ilk saatlarından etibarən bütün səviyyələrdə bu xain təcavüz aktını qətiyyətlə pisləməsi, Azərbaycanın haqlı savaşında hər zaman yanında olduqlarını açıq şəkildə deməsi bəzi ölkələr tərəfindən qısqanclıqla qarşılansa da, haqq-ədalətin qalib gələcəyinə inamımızı daha da artırdı. Türkiyə Prezidenti  bu məsələylə bağlı  verdiyi  çox açıq və sərt bəyanatları, mesajları  ilə  bir daha Azərbaycanın öz haqq işində yalnız olmadığını göstərdi və “Azərbaycan tək deyil, Türkiyə onun yanındadır” sözləri ilə bir çoxlarının bu münaqişəyə müdaxilə cəhdlərini alt-üst etdi.  Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan bütün dünyanı işğala və zülmə qarşı verdikləri mübarizədə Azərbaycanın yanında olmağı çağırmış, “Türk milləti hər zaman olduğu kimi bu gün də bütün imkanları ilə azərbaycanlı qardaşlarımızın yanındadır”, -deyə mövqeyini bəyan etmişdir.   Ikinci Qarabağ müharibəsi Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş torpaqlarını azad edən Azərbaycan Respublikasının qələbəsi ilə başa çatmışdır. Türkiyənin siyasi və mənəvi dəstəyi bu Qələbənin qazanılmasında çox böyük rol oynamışdır.  Bu 44 günlük müharibə təkcə bölgənin hərbi-siyasi həyatı üçün deyil, həm də beynəlxalq təhlükəsizliyin təmini üçün müsbət nəticələnmişdir.Türkiyə hərbi əməliyyatların ilk günündən Azərbaycanı ədalətli mübarizəsində dəstəkləmiş, ona siyasi və diplomatik dəstək göstərmişdir. İkinci Qarabağ müharibəsi gedişində Azərbaycan Respublikası hərbi zəfərlə yanaşı, böyük diplomatik-siyasi uğurlarını da davam etdirmişdir. Qeyd edək ki, diplomatik müstəvidə Azərbaycanın belə güclü mövqeyə sahib olması - əsası Ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş və son iki onillikdə uğurla davam etdirilmiş böyük dövlət strategiyasının nəticəsi olaraq qəbul edilməlidir. Müharibənin başa çatıb sülhməramlıların bölgəyə yerləşdirilməsi gedişində də Azərbaycanın Türkiyə ilə sıx əməkdaşlığı aktual qalmışdır. Bu istər siyasi, istərsə də diplomatik müstəvidə davam etmişdir.  Azərbaycan Ordusunun Ermənistan silahlı qüvvələri üzərində zəfəri Türkiyənin rəsmi dairələri ilə yanaşı, Türkiyə vətəndaşları tərəfindən də böyük sevinclə qarşılanmışdır. Bu böyük zəfərə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandanı İlham Əliyevə çoxsaylı təbrik və minnətdarlıq məktubları, dəstək mesajları göndərilmişdir. Prezident İlham Əliyev çıxışlarının birində  bildirmişdir: “Bu, bizim müştərək qələbəmizdir, Türkiyə-Azərbaycan birliyinin təsdiqidir. Bu gün bu birlik tarixdə bəlkə də ən yüksək səviyyədədir. Bütün bu günlər ərzində Türkiyənin vəzifəli şəxsləri, Məclis üzvləri, nazirlər, ictimai fəallar, mətbuat, geniş ictimaiyyət, bizim bütün qardaşlarımız bizə çox böyük dəstək oldular. Bu, bizə əlavə güc verdi, ruh yüksəkliyimizi daha da artırdı”. Ulu öndər Heydər Əliyevin bir millət, iki dövlət kimi xarakterizə etdiyi Azərbaycan-Türkiyə dövlətləri arasındakı münasibətlər hər iki ölkə rəhbərliyi tərəfindən həyata keçirilən düzgün, məqsədyönlü siyasətin məntiqi nəticəsi olaraq hazırda bölgədə sülhün bərqərar olması işinə  öz töhfəsini verməkdədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 12 noyabr  2021-ci il  tarixində Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilən  VIII  Zirvə  Görüşündə  çıxışı   zamanı bildirmişdir ki, Vətən müharibəsinin    ilk  günündən  Türkiyənin  dəstəyi Qələbəyə  olan  inamımızı   daha da artırmışdır. Azərbaycana əlavə güc verən müharibənin ilk saatlarından başlayaraq son dəqiqəsinə qədər qardaş Türkiyənin göstərdiyi dəstək və mənəvi dayaqdır. Qardaş Türkiyənin Prezidenti cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğanın: “Azərbaycan bu savaşda tək deyil. Türkiyə Azərbaycanın yanındadır və hər zaman yanında olacaqdır” sözləri bizə əlavə güc verdi.  Azərbaycan və Türkiyə arsında hazırda mövcud olan münasibətlər Şuşa Bəyyannaməsindən sonra artıq  İttifaq səviyyəsinə çatmışdır. Ölkələrimiz arasındakı, birlik, həmrəylik, qarşılıqlı hörmət əsasında qurulmuş əlaqələr bundan sonra da daha da möhkəmlənəcək. Zirvə Görüşündə Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan ölkələrin liderləri tərəfindən Qarabağın azad edilməsində göstərilən səylərə və türk birliyinin daha da gücləndirilməsi işinə töhfələrinə görə Prezident İlham Əliyevə Türk Dünyasının Ali Ordeninin  verilməsi ilə bağlı qərar qəbul edilmişdir. Ali Ordeni təqdim edərkən qardaş Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycan Prezidentinə müraciət edərək, onu Müzəffər Ali  Baş Komandan adlandıraraq bildirdi ki,  qətiyyətli rəhbərliyinizlə Qarabağda təxminən otuz il davam edən işğala 44 gün ərzində, qısa müddətdə son qoyuldu. Bu, təkcə azərbaycanlı qardaşlarımız üçün deyil, bütün türk dünyası üçün böyük əhəmiyyət daşımaqdadır. Azərbaycan  Prezidenti  İlham  Əliyev ona təqdim edilən  Türk  Dünyasının  Ali Ordenini qəbul edərkən öz təşəkkürünü bildirərək dedi: “Bu mükafat bütün Azərbaycan xalqına verilmiş mükafatdır”.  Bu bir dövlət başçısının, milli liderin öz xalqı ilə,  milləti  ilə  bütövlüyünün  bariz  nümunəsidir. İkinci Qarabağ müharibəsinin mühüm məqamları və müharibə ətrafında gedən beynəlxalq əhəmiyyətli hadisələri bir məqalə çərçivəsində təhlil etmək əlbəttəki  çətindir. Bu məqalədə biz həm müharibə ərəfəsində, həm də  müharibədən keçən az müddətdə əldə edilmiş hərbi və diplomatik-siyasi zəfərlərin fonunda Azərbaycan Respublikasının Türkiyə ilə dostluq münasibətlərinin qısa icmalını verdik.

İsrəfilova L.A.

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin  

Avtomatika və informasiya texnologiyaları kafedrasının müəllimi  

Türk Dövlətləri Təşkilatı və ya keçmiş adı ilə Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurası 3 oktyabr 2009-cu il tarixində Naxçıvanda imzalanan Naxçıvan müqaviləsi ilə Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyə arasında qurulmuş olan beynəlxalq təşkilatdır.  Naxçıvan müqaviləsi – 3 oktyabr 2009-cu il tarixində IX Türkdilli Ölkələr Dövlət Rəhbərləri Zirvəsində iştirakçı dövlətlər olan Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyə tərəfindən imzalanan və Türk Şurasının yaranmasına gətirib çıxaran müqavilədir. Özbəkistan 30 aprel 2018-ci ildə qatılma niyyətinin olduğunu açıqlamış və 14 sentyabr 2019-cu ildə də Türk Şurasına üzv olmuşdur. Bu əməkdaşlıq şurasının qurulması fikri ilk dəfə 2006-cı ildə Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev tərəfindən təklif edilmişdir. 24 may 2019-cu il tarixində Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təklifi və şura üzvlərinin razılığı ilə Nursultan Nazarbayev Türk Şurasının ömürlük fəxri rəhbəri ünvanını almışdır. 2018-ci ilin sonlarından Macarıstan müşahidəçi dövlətdir və yaxın zamanda Türk Şurasına tam üzvlük tələbini etməsi gözlənilir. Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının VIII Zirvə Görüşündə iştirak edən dövlət və hökumət başçıları İstanbulun Demokratiya və Azadlıqlar Adasına 12 noyabr 2021 tarixində  toplaşmışlar və burada növbəti möhtəşəm görüş baş tutmuşdur. Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının VIII Zirvə Görüşündə  Prezident İlham Əliyevin cıxışındakı sitatlara müraciət edirəm. Prezident İlham Əliyev cari ilin 12 noyabr tarixində Türk Dünyasının Ali Ordeni ilə təltif edilib. Qarabağın azad edilməsi işində göstərilən səylərə və türk birliyinin daha da güclənməsi işinə töhfələrinə görə təltif olunan Prezident İlham Əliyev öz təşəkkürünü bildirərkən dedi: “Bu mükafat bütün Azərbaycan xalqına verilmiş mükafatdır”.  Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının VIII Zirvə Görüşündə  Prezident İlham Əliyevin bu fikirinə görə öz təşəkkürümü bildirirəm və həqiqətən Azərbaycan xalqı bir millət olaraq öz prezidenti və höküməti ətrafinda sıx birləşdiyini 44 günlük Qarabağ müharibəsində sübüt etmişdir. Türk Dövlətləri Təşkilatının dünya üçün önəmi bundan sonra da artacaq. Təşkilatın təməlində təbii müttəfiqlər yerləşir. Türk dövlətlərin işbirliyi səmimidir. Xalqlarımız arasındakı birlik, qardaşlıq gündən-günə möhkəmlənir və böyük coğrafiyanı əhatə edir. Türk ölkələrin zəngin təbii qaynaqları, müasir infrastrukturu və nəqliyyat yolları var. Türk dövlətlər birliyinin sıraları ildən ilə genişlənir. Son iki il ərzində önəmli hadisələrdən biri Türkmənistanın təşkilata müşahidəçi qismində qoşulmasıdır. Bu da təbiidir. Eyni zamanda, Bakı Zirvə Görüşündə Özbəkistan Şuraya üzv oldu, bu da çox önəmli hadisədir. 2009-cu ildə Naxçıvan Zirvə Görüşündə Naxçıvan sazişini dörd lider imzalamışdı, ancaq bu gün üzvlərin sayı 7-yə çatıb. Bu, onu göstərir ki, təşkilat çox cəlbedicidir. Bu yazılan sitatlardan görünür ki, Türk Dövlətləri Təşkilatının yaradılması olduqca çox əhəmiyyətlidir. Türk Dövlətləri Təşkilatının günü-gündən fəaliyyətinin genişlənməsi və eyni zamanda siyahısının artması bu dövlətlərə yeni uğurlar və qələbələr gətirir. Azərbaycan xalqının bir türk dilli millət olaraq 44 günlük Qarabağ müharibəsindəki qələbəsi bütün türk dünyasının qələbəsi  kimi də sayılır.

Ayidə Məmmədova

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin

Avtomatika və informasiya texnologiyaları kafedrasının baş müəllimi

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Kimya və metallurgiya mühəndisliyi kafedrasının baş müəllimi Əliyev Rafiq Saleh oğlu 14.11.2021-ci il tarixində, ömrünün 64-cü ilində dünyasını dəyişib. Rafiq Əliyev 1987-ci ildən Azərbaycan Texnologiya Universitetində çalışıb. Allah rəhmət eləsin... 

11 noyabr 2021-ci il tarixində Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Qida mühəndilsiyi fakültəsində Zəfər Günü ilə bağlı tədbir keçirilib. Azərbaycan Respublikasının dövlət himni səsləndirildikdən sonra Vətən uğrunda canından keçən şəhidlərin əziz xatirələri bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.Tədbiri giriş sözü ilə fakültə dekanı, dosent Mərdan Tağıyev açıb. Daha sonra “Turizm sənayesinin təşkili və ekologiya” kafedrasının müdiri dosent Yusif Hümbətov çıxış edib. Tədbirdə Qida mühəndisliyi fakültəsinin tələbəsi, qazi İsgəndər İsgəndərov, 44 günlük müharibədə fəal iştirak edən digər qazilər Anar Paşayev və Bayram Kərimov da çıxış ediblər. Turizm sənayesinin təşkili və ekologiya kafedrasının gənc müəllimlərindən Zeynəb Məmmədli, Gülşən Hüseynova və Aytac Qurbanovanın da Zəfər Günü ilə bağlı məruzələri dinlənilib. Tədbirdə Gəncə və Bərdə terrorları ilə bağlı tələbələr tərəfindən hazırlanan videoçarxlar nümayiş etdirilib. Fakültə tələbələri Zəfər Günü ilə bağlı şeirlər səslənirib, mahnılar ifa ediblər. Tədbir Şəhid Xudayar Yusifzadənin təsnifi ilə başa çatıb. 

05.11.2021-ci il tarixində Azərbaycan Texnologiya Universitetində Zəfər Gününə həsr olunmuş “Pandemiya dövründə gənclərin tədqiqat problemləri” adlı respublika konfransının panel görüşündə iştirakçılar ECAR layihəsi ilə bağlı məlumatlandırılıb.Elm və xarici əlaqələr mərkəzinin əməkdaşı İlahə Qurbanova Avropa Komissiyası tərəfindən maliyyələşdirilən və Bakı Biznes Universitetinin koordinatorluq etdiyi “Azərbaycanda Rektorlar Konfransının Yaradılması" ECAR” layihəsinin meneceri olaraq konfrans iştirakçılarını layihə ilə tanış edib.Görüşdə iştirakçılara layihənin məqsədi, tərəfdaşları, layihə çərçivəsində 3 il ərzində icra olunacaq fəaliyyətlər və gözlənilən nəticələr, eyni zamanda iş paketi 1 üzrə aparılmış tədqiqatların yekun nəticələri barədə ətraflı məlumat verilib. Yekunda isə iştirakçıların müvafiq sualları layihə meneceri tərəfindən cavablandırılıb və layihənin işinə uğurlar arzu edilib. 

05.11.2021-ci il tarixində Azərbaycan Texnologiya Universitetində keçirilən, Zəfər Gününə həsr olunmuş “Pandemiya dövründə gənclərin tədqiqat problemləri” adlı respublika konfransında UTECA-nın tərəfdaş olaraq çıxış etdiyi beynəlxalq layihələr təqdim edilib.Konfransın panel görüşündə Avropa Komissiyası tərəfindən maliyyələşdirilən və Varşava Texnologiya Universitetinin koordinatorluq etdiyi “Nəqliyyat xidmətlərində Risk və Böhran mühəndisliyi "CRENG” layihəsini Azərbaycan Texnologiya Universiteti üzrə koordinatoru Ülviyyə Məmmədova iştirakçılara təqdim edib.Ülviyyə Məmmədova layihənin əsas məqsəd və hədəfləri, eləcə də layihə çərçivəsində tətbiqi nəzərdə tutulmuş Bacarıqlar cüzdanı (Skills Wallet) proqramının tətbiqi barədə geniş məlumat verib. Bu proqramın əmək bazarının tələblərinə cavab verən kadrların hazırlanmasında verəcəyi töhfələrdən bəhs edib.