Qida mühəndisliyi  fakültəsi haqqında

Yaranma tarixi və inkişafı 

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin (ATU) Qida Mühəndisliyi Fakültəsi universitetin ən qədim və köklü fakültələrindən biri olmaqla, ölkənin qida sənayesi üçün ixtisaslı kadrların hazırlanmasında mühüm rol oynayır. Fakültənin keçdiyi inkişaf yolu, ad dəyişiklikləri və struktur dəyişikləri onun daim yenilənən və müasir tələblərə uyğunlaşdırılan bir təhsil müəssisəsi olduğunu göstərir. Fakültə müxtəlif dövrlərdə fərqli adlarla fəaliyyət göstərmiş, lakin əsas missiyası hər zaman dəyişməz qalmışdır. Fakültənin məqaədi Azərbaycanın qida sənayesinin inkişafına töhfə vermək, yüksək ixtisaslı mütəxəssislər yetişdirmək və elmi tədqiqatların aparılmasına şərait yaratmaqdır.

Azərbaycan Texnologiya Universitetində “Qida mühəndisliyi” fakültəsi uzun illər ərzində fərqli adlar altında fəaliyyət göstərmişdir. Müxtəlif dövrlərdə fakültənin adı aşağıdakı kimi olmuşdur:

• * “Yeyinti istehsalının texnologiyası”
• * “Konservləşdirmə və şərabçılığın texnologiyası”
• * “Qida məhsullarının texnologiyası və turizm”
• * ”Qida və  tekstil mühəndisliyi 

Bu ad dəyişiklikləri təkcə struktur dəyişikliyi deyil, həm də cəmiyyətin və sənayenin tələblərinə uyğun tədris proqramlarının inkişafı ilə bağlı olmuşdur. Fakültənin müxtəlif dövrlərdə keçdiyi bu mərhələlər onun daim yeniləndiyini və mövcud sənaye tələblərinə uyğunlaşdığını göstərir.

Qida Mühəndisliyi Fakültəsinin Yaradılması

03 may 2017-ci ildə ATU-nun Elmi Şurasının qərarına əsasən, Qida və Tekstil Mühəndisliyi Fakültəsi ləğv edilmiş və həmin tarixdən Qida Mühəndisliyi Fakültəsi yaradılmışdır. Bu qərarın qəbul edilməsi qida sahəsində mütəxəssis hazırlığının daha da təkmilləşdirilməsi və ixtisaslaşmanın artırılması məqsədi daşıyırdı.

Fakültənin yaradılması Azərbaycan qida sənayesinin inkişafı üçün strateji əhəmiyyət kəsb edirdi. Belə ki, qida texnologiyaları üzrə mütəxəssis hazırlığı xüsusi ixtisaslaşma tələb edir və bu sahədə peşəkar mühəndislərin yetişdirilməsi ölkənin qida təhlükəsizliyinə və sənaye potensialına birbaşa təsir göstərir.

Fakültənin Elmi-Tədqiqat Fəaliyyəti və Beynəlxalq Əlaqələr

Qida Mühəndisliyi Fakültəsi yalnız tədris prosesini həyata keçirməklə kifayətlənmir, eyni zamanda, elmi-tədqiqat işlərinin aparılmasına da xüsusi önəm verir. Fakültənin alimləri qida texnologiyaları, qida təhlükəsizliyi, biotexnologiya və ekoloji dayanıqlılıq sahələrində müxtəlif tədqiqatlar aparır və bu sahədə yerli və beynəlxalq elmi jurnallarda məqalələr dərc edirlər.

Fakültə həmçinin beynəlxalq universitetlər və elmi-tədqiqat institutları ilə əməkdaşlıq edir. Azərbaycan Texnologiya Universiteti Macarıstanın Kənd Təsərrüfatı və Həyat Elmləri Universiteti (MATE) ilə əməkdaşlıq çərçivəsində müştərək layihələr həyata keçirir. Bundan əlavə, müxtəlif Avropa ölkələrinin universitetləri ilə tələbə və müəllim mübadilə proqramları mövcuddur ki, bu da fakültənin beynəlxalq əlaqələrinin genişlənməsinə və müasir qida texnologiyaları sahəsində qabaqcıl təcrübənin ölkəyə gətirilməsinə imkan yaradır.

İstehsalat Təcrübəsi və Sənaye Əlaqələri

Qida Mühəndisliyi Fakültəsi tələbələrin nəzəri biliklərini praktiki bacarıqlara çevirməsi üçün geniş istehsalat təcrübələri təşkil edir. Fakültə ölkənin aparıcı qida sənayesi müəssisələri ilə sıx əməkdaşlıq edir və tələbələr müxtəlif müəssisələrdə istehsalat təcrübəsindən keçərək real iş mühitində bilik və bacarıqlarını tətbiq edirlər.

Hazırda fakültənin tələbələri Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi, Qəbələ Konserv Zavodu, Gəncə Şərab 2 ASC, AzGranata, AzərŞəkər, ATS Food, Şirvan şərabları, AzAbrau Şəki şərab zavodu, Azərsun holding və Coca-Cola  kimi iri qida sənayesi müəssisələrində istehsalat təcrübəsi keçirlər. Bu təcrübələr onların gələcəkdə qida mühəndisi kimi uğurla fəaliyyət göstərməsi üçün vacib rol oynayır.

Müasir Laboratoriyalar və Texnoloji Təchizat

Azerbaycan Texnologiya Universitetinin Qida Mühəndisliyi fakültəsində qida məhsullarının keyfiyyətinin və təhlükəsizliyinin müəyyən edilməsi, eləcə də emal texnologiyalarının öyrənilməsi məqsədilə müasir laboratoriyalardan istifadə edir. Bu laboratoriyalarda tələbələr müxtəlif analiz metodlarını mənimsəyir, qida emalı prosesləri və yeni məhsulların hazırlanması üzrə praktiki biliklər əldə edirlər.

Qida, kənd təsərrüfatı və ekologiya sahələrində elmi-tədqiqat işlərinin effektiv təşkili məqsədilə fakültə müvafiq Elmi-Tədqiqat institutlarları ilə əməkdaşlıq edir. Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) və Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun (AQTİ) laboratoriyaları vasitəsilə tələbələr real təcrübə mühitində işləmək imkanı əldə edirlər. Bu əməkdaşlıq elmi araşdırmaların aparılmasına, innovativ texnologiyaların tətbiqinə və qida sənayesinin inkişafına töhfə verir.

Fakültənin laboratoriyalarında həm də beynəlxalq standartlara uyğun tədqiqatlar aparılır, yerli və xarici mütəxəssislərlə birgə seminarlar, təlimlər və layihələr həyata keçirilir. Beləliklə, tələbələr yalnız nəzəri biliklərə deyil, həm də real sənaye şəraitində tətbiq olunan praktiki bacarıqlara yiyələnərək, Qida mühəndisliyi və Ekologiya mühəndisliyi sahəsində yüksək ixtisaslı mütəxəssis kimi yetişirlər.

Fakültənin Gələcək İnkişaf Strategiyası

Qida Mühəndisliyi Fakültəsinin gələcək inkişafı üçün bir neçə əsas strateji istiqamət müəyyənləşdirilmişdir:

1. 1. Müasir texnologiyaların tətbiqi – Fakültədə tədris prosesinə innovativ texnologiyaların inteqrasiyası davam etdiriləcək və müasir avadanlıqların istifadəsi genişləndiriləcəkdir.
2. 2. Beynəlxalq əməkdaşlıqların genişləndirilməsi – Avropa və digər ölkələrin universitetləri ilə müştərək proqramlar və elmi tədqiqat layihələrinin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.
3. 3. Elmi-tədqiqat işlərinin gücləndirilməsi – Fakültədə elmi-tədqiqat fəaliyyətlərinin inkişaf etdirilməsi və tətbiqi xarakterli araşdırmaların genişləndirilməsi əsas prioritetlərdən biridir.
4. 4. Sənaye ilə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi – Qida sənayesi müəssisələri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində tələbələrin istehsalat təcrübəsinin daha da gücləndirilməsi və onlara real iş mühitində bacarıqlar qazandırılması hədəflənir.

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Qida Mühəndisliyi Fakültəsi ölkənin qida sənayesi üçün mühüm kadr bazası rolunu oynayır. Fakültənin keçdiyi inkişaf yolu və hazırda həyata keçirdiyi layihələr onu Azərbaycanın aparıcı ali təhsil ocaqlarından birinə çevirir. Müasir tədris metodları, güclü elmi-tədqiqat potensialı və sənaye ilə sıx əməkdaşlıq fakültənin uğurlu gələcəyini təmin edən əsas amillərdir.

Qida Mühəndisliyi Fakültəsi Azərbaycan qida sənayesinin inkişafında mühüm rol oynamağa davam edəcək və gələcək illərdə daha da genişlənərək ölkə və beynəlxalq səviyyədə nüfuzunu artıracaqdır.

 Dekan

-Mehman Telman oğlu İsmayılov

Dekan müavini

-Qida mühəndisliyi fakültəsinin dekan müavini- Hafiz Yusif oğlu Əsgərov

Tyutorlar

• * Xədicə Yusif qızı Məmmədova
• * Aysel Salman qızı Məhərrəmova
• * Nərmin Pərviz qızı Həsənova
• * Aynur Elşən qızı Hüseynova
• * Sara Arif qızı Fərəcova
• * Yusif Mənsur oğlu Cəfərli

Kafedralar

-Qida mühəndisliyi və ekspertiza

-Ətraf mühitin mühafizəsi

İxtisaslar

-Qida mühəndisliyi

-Şərabçılıq

-Ekologiya

-Ekologiya mühəndisliyi

-Həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi mühəndisliyi

Qida Mühəndisliyi Fakültəsinin Kafedralarının Elmi İstiqamətləri

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Qida mühəndisliyi fakültəsi elmi-tədqiqat fəaliyyətini müasir qida sənayesinin inkişaf trendlərinə və ekoloji təhlükəsizlik məsələlərinə uyğun şəkildə qurur. Fakültənin iki əsas kafedrası – “Qida mühəndisliyi və ekspertiza” və “Ətraf mühitin mühafizəsi” – müxtəlif elmi istiqamətlər üzrə tədqiqatlar apararaq qida sənayesində keyfiyyət və təhlükəsizliyin təmin edilməsinə, eləcə də ekoloji problemlərin həllinə töhfə verir.

Qida mühəndisliyi və ekspertiza kafedrasının elmi istiqamətləri

Bu kafedrada qida məhsullarının istehsalı, emalı və təhlükəsizliyi ilə bağlı fundamental və tətbiqi tədqiqatlar aparılır. Əsas elmi istiqamətlər bunlardır:

• * Qida məhsullarının texnologiyası və keyfiyyət ekspertizası
•  * Yeni qida məhsullarının işlənib hazırlanması və texnoloji proseslərin təkmilləşdirilməsi
•  * Qida məhsullarının keyfiyyət göstəricilərinin tədqiqi və beynəlxalq standartlara uyğunluğunun müəyyənləşdirilməsi
•  * Qida təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və sertifikatlaşdırma metodlarının təkmilləşdirilməsi
•  * Biotexnologiyanın qida istehsalında tətbiqi
•  * Fermentasiya texnologiyalarının təkmilləşdirilməsi
•  * Bioloji aktiv maddələrin və funksional qida əlavələrinin tətbiqi
•  * Probiotik və prebiotiklərin süd və süd məhsullarında istifadəsi
•  * İnnovativ emal və konservasiya texnologiyaları
•  * Müasir qurutma, dondurma və pasterizasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi
•  * Qida sənayesində rəqəmsal və avtomatlaşdırılmış sistemlərin tətbiqi
•  * Təbii konservantlar və antimikrobiyal qablaşdırma texnologiyalarının işlənməsi.

Ətraf mühitin mühafizəsi kafedrasının elmi istiqamətləri

Bu kafedrada ekoloji tarazlığın qorunması, sənaye tullantılarının idarə olunması və dayanıqlı inkişafla bağlı elmi tədqiqatlar aparılır. Əsas elmi istiqamətlər:

•  * Ekoloji təhlükəsizlik və dayanıqlı inkişaf
•  * Qida sənayesində ekoloji risklərin qiymətləndirilməsi və azaldılması yolları
•  * Su, hava və torpaq çirklənməsinin tədqiqi və təmizlənmə texnologiyalarının işlənməsi
•  * Biomüxtəlifliyin qorunması və ekoloji dayanıqlılığın təmin edilməsi
•  * Sənaye tullantılarının idarə olunması və təkrar emal texnologiyaları
•  * Qida istehsalı prosesində yaranan tullantıların emalı və ikinci dərəcəli xammal kimi istifadəsi
•  * Bərk və maye tullantıların zərərsizləşdirilməsi və ekoloji təsirinin azaldılması
•  * Biomühəndislik və biotexnoloji metodlarla tullantıların səmərəli utilizasiyası
•  * Ekoloji təmiz və innovativ texnologiyaların tətbiqi
•  * Qida sənayesində yaşıl texnologiyaların tətbiqi
•  * Alternativ enerji mənbələrinin (bioyanacaq, biokütlə) istehsal və istifadəsi
•  * Karbon izinin azaldılması və enerji səmərəliliyinin artırılması üzrə tədqiqatlar

Hər iki kafedranın elmi-tədqiqat istiqamətləri qida sənayesinin innovativ inkişafına və ekoloji təhlükəsizliyə töhfə vermək məqsədi daşıyır. Tədqiqatlar sənaye müəssisələri, beynəlxalq təşkilatlar və digər elmi-tədqiqat institutları ilə sıx əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilir.

İstehsalat əlaqəsi

-Gəncə şərab 2 ASC

-Gəncə Dəyirman MMC

-Şirvan şərabları MMC

-Gəncə Regional Turizm İdarəsi

-Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi

-Dinçer-Carçıoğlu MMC

-NEON firması

-AZGRANATA MMC

-ASPI AQRO “Savalan” MMC

-Qəbələ konserv zavodu 

-“AzAbrau” Şəki şərab zavodu

-№1 Çörək zavodu

- ATS FOOd MMC

- Coca-Cola Azərbaycan

- “Şərq Ulduzu” Şərab zavodu

- “Göy-göl” Şərab zavodu

Tələbələr ilə iş və sosial həyat

-Tələbələrlə iş  sosial həyat strategiyasını formalaşdırmaqla onların sosiallaşması, dünya görüşlərinin zənginləşməsi, vətənpərvərlik hisslərinin daha da inkişaf etdirilməsi məqsədini qarşıya qoymuşdur. Tələbələrin sosial layihələrdə, müxtəlif miqyaslı və mövzulu təlimlərdə, elmi-praktiki konfranslarda iştirakı, forumlara və intellektual oyunlara qatılması, sənaye nümayəndələri ilə onların görüşlərinin təşkili işi üçün mühüm fəaliyyət istiqamətlərindəndir. Tələbələrimiz, eyni zamanda müxtəlif dövlət əhəmiyyətli tədbirlərdə professor-müəllim heyəti ilə birlikdə universitetimizi və fakültəmizi təmsil edirlər.

TEC sədri, görülən işlər: 

-TEC sədri- Səidə Məhərrəm qızı Qəhrəmanova

Fakültə tələbələrini TEC-ə cəlb etmək, tələbələr arasında müxtəlif bilik yarışları, tələbə elmi seminarlarını və konfranslarını, dəyirmi masalar və magistr tələbələrin  konfranslarda iştirakını  təmin etmək.

Tələbə elmi cəmiyyətinin nəzdində fəaliyyət göstərən dərnək və klublara fəal tələbələr cəlb edilmişdir. Tələbələr mütəmadi olaraq beynəlxalq və eləcədə Respublikamıza həsr edilmiş əlamətdar günlərlə bağlı elmi seminarlar, yarışmalar, viktarinalar, şənliklər, dəyirmi masalar, layihə və bilik yarışmalarında iştirak edirlər. Elmi seminarların keçirilməsi zavod, müəssisə və təşkilatların dəstəyi ilə həmin təşkilatlarda keçirilir. Bu baxımdan təqdim edilən seminar layihələri yalnız nəzəri deyil həm də praktiki və tədqiqat xarakteri daşıyır. Bu da  tələbələrin həmin sahələrə maraqlarını gələcəkdə iş yerləri problemləri ilə qarşılaşmamaları, öz ixtisaslarının avantajları haqda geniş məlumat almaları  üçün zəmin yaradır.  Bu baxımdan Tələbə Elmi Cəmiyyəti müstəqil qurum olaraq  Univaersitet rəhbərliyinin köməkliyi ilə tələbələrə dəstək göstərir, onların fəaliyyət və yaradıcılıq qabiliyyətlərinin, bilik və bacarıqlarının  ön plana çəkilməsinə köməklik edir.