44 günlük haqq savaşımızda təkcə igid oğullar deyil, igid şəhərlərimiz və qəsəbələrimiz də vuruşdu, düşmənə göz dağı verdi. Qəhrəman Tərtər kimi! Düşmən dağıtdı, yandırdı, ancaq xalqın qələbə əzmini, Vətən sevgisini söndürə bilmədi. Küllərindən yenidən doğuldu, ayağa qalxdı Tərtər! Bu gün qürurla öz Ali Baş Komandanını qarşılayır - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 3-də Tərtər və Bərdə rayonlarında səfərdə oldu. Prezident İlham Əliyevin Bərdə və Tərtər rayonlarına səfəri gözlənilən idi. Çünki elə ay olmur ki, ölkə başçısı regionlarda işlərin gedişatı ilə tanış olmasın. Tərtər və Bərdə Vətən müharibəsinin getdiyi 44 gün ərzində ən çox atəşə məruz qalan rayonlar sırasındadır. Xüsusilə Tərtər daimi olaraq erməni təcavüzkarları tərəfindən top və raket atəşinə tutulub. Çoxsaylı evlər dağıdılıb, insanlar qətlə yetirilib. Eləcə də Bərdə rayonuna raket atılması nəticəsində xeyli insan həyatını itirdi, şəhərə böyük ziyan dəydi. Bu yerlərdə olmaq hər bir azərbaycanlını qürurlandırır. Tərtərin Talış kəndi strateji əhəmiyyətə malik ərazilərdəndir. Uzun müddət düşmən işğalında olan əraziləri azad etmək düşmənə ağır zərbələrin endirilməsi demək idi. İgid zabit və əsgərlərimiz həmin əraziləri nəzarət altına götürdü və yüksəkliklər düşməndən azad olundu. Bununla da bizim uğurlu irəliləyişlərimiz baş verdi. Prezident İlham Əliyev ilk günlərdən Bərdə, Tərtər, Suqovuşan qəsəbəsinin və Talış kəndinin bərpası üçün lazımi tapşırıqlarını verib və həmin ərazilərdə çox mühim tədbirlər həyata keçirilir. İnfrastruktur layihələr davam edir, yollar çəkilir, ərazilər minalardan təmizlənir. Bu ərazilərdə həyatın canlandırlıması üçün tədbirlər görülməkdədir. Prezident İlham Əliyev Tərtərin Suqovuşan qəsəbəsinə və Talış kəndinə gedən avtomobil yollarının açılışını edib, Talış-Tapqaraqoyunlu Qaşaltı-Naftalan avtomobil yolunun təməlini qoyub. Dövlət başçısı Tərtər rayonunun Talış kəndində və Suqovuşan qəsəbəsində Azərbaycan bayrağını ucaldıb. Azərbaycan Prezidenti Talış kəndində ermənilər tərəfindən dağıdılmış alban-udi və provaslav kilsələrində olub. Prezident İlham Əliyev “Suqovuşan-1” və “Suqovuşan-2” Kiçik Su Elektrik stansiyalarının yenidənqurmadan sonra açılışını edib. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan silahlı qüvvələrinin "Smerç" raketləri ilə hücumu nəticəsində Tərtər şəhərinin sakini Sahib İsmayılovun dağılmış evinə baxıb və onun yerinə inşa edilən yeni evdə yaradılan şəraitlə tanış olub.Prezident İlham Əliyev rayon mərkəzində Ermənistan silahlı birləşmələri tərəfindən Tərtər rayonuna müxtəlif tipli reaktiv yaylım atəşi sistemləri və artilleriya qurğularından atılmış mərmilərə baxıb. Bərdə Azərbaycanın böyük təsərrüfat və mədəni cəhətdən inkişaf edən rayonlarındandır. Orada peşə məktəblərinin açılması və gələcək bir çox vəzifələrin müəyyənləşdirilməsi göstərir ki, ölkə rəhbəri Bərdənin inkişafında olduqca maraqlıdır. Prezident İlham Əliyev Bərdə Peşə Liseyinin açılışında iştirak edib. Prezident İlham Əliyev həm Bərdədə, həm də Tərtərdə dağıdılmış ərazilərə baş çəkib, insanlarla görüşüb və özünün xüsusi bəyanatlarını səsləndirib. Bu bəyanatlar ilk növbədə 44 günlük Vətən müharibəsi və əsgərlərimizin qazandığı qələbə ilə bağlı idi. Ölkə rəhbəri bu nailiyyətləri səsləndirməklə düşmənə yeni bir mesaj verdi. Bildirdi ki, biz ərazilərimizi təcavüzkarlardan azad etmişik. Ölkə başçısı bir dövlət rəhbəri olaraq sülhün və əmin-amanlığın tərəfdarı olduğunu bəyan edti. Cənab Prezident İspaniya və digər xarici telekanallara müsahibəsində öz məqsədini dilə gətirib. Deyib ki, biz Ermənistanla qarşılıqlı sülh və dostluq şəraitində yaşamağın tərəfdarıyıq: “Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyi bu barədə düşünməlidir. Bununla bağlı müəyyən tədbirlər görülməkdədir, baş nazirlərin müavinləri səviyyəsində kommunikasiyaların bərpası istiqamətində müzakirələr aparılır. İlk növbədə sərhədlər dəqiqləşdirilməli, erməni silahlı birləşmələrinin qalıqları Qarabağdan çəkilməli, Zəngəzur dəhlizinin açılması üçün imkan yaradılmalı və sülh müqaviləsi imzalanmalıdır. Bunlar nəinki Azərbaycan, eləcə də Ermənistan üçün vacibdir. Çünki Ermənistan ağır iqtisadi-siyasi böhran şəraitindədir”.
Mehriban Aslanova
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin
Qida mühəndisliyi və ekspertiza kafedrasının
baş müəllimi, texnika üzrə fəlsəfə doktoru
Cəbrayılın azad olunması 44 günlük qısa bir müddətdə xalqımızın böyük qələbəsi ilə nəticələnən Vətən müharibəsində yaşadığımız ilk sevinclərdən birincisi idi. Vətən müharibəsi başlanan gün-2020-ci il 27 sentyabr tarixində Cəbrayıl rayonunun Böyük Mərcanlı və Nüzgar kəndləri, 3 oktybar tarixində Mehdili, Çaxırlı, Aşağı Maralyan, Şəybəy və Quycaq kəndləri, 4 oktyabr tarixində Cəbrayıl şəhərini və rayonun 9 kəndini – Karxulu, Şükürbəyli, Çərəkən, Daşkəsən, Horovlu, Mahmudlu, Cəfərabad, Yuxarı Maralyan və Decal kəndlərini işğaldan azad etdi. Cəbrayıl rayonunun ərazisində aparılan hərbi əməliyyatlar nəticəsində ümumilikdə 1 şəhər (Cəbrayıl) və 80 kənd işğaldan azad edildi. 4 oktyabr 2020-ci il tarixinddə Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dilindən Cəbrayıl tamamilə işğaldan azad olundu müjdəsini eşitdiyimiz anda hər birimizin ürəyi sevinc, gözləri yaşla doldu. O an 30 illik həsrətə son qoyulduğunu, artıq böyük qələbəyə yaxınlaşdığımızı bütün qəlbimizlə hiss etdik. 27 il ərzində Cəbrayl rayonuna işğalçı Ermənistan tərəfindən həm maddi,həm də ciddi şəkildə mənəvi zərər dəyib. Maddi zərər hesablamalara görə 13,928 milyard ABŞ dolları məbləğindədir. Cəbrayıllı məcburi köçkünlər respublikanın 58 rayonunun 2000-dək yaşayış məntəqəsində, qaçqın düşərgələrində, yük vaqonlarında və yataqxanalarda məskunlaşıblar. 27 ildir bu insanlar öz ata-baba torpaqlarına həsrət, köçkün sözünün verdiyi mənəvi yüklə yaşamaq məcburiyyətində buraxılıblar. Cəbrayıl rayonu Azərbaycan Respublikasının cənubunda Kiçik Qafqaz dağlarının qoynunda yerləşir. Cənub tərəfdən İran İslam Respublikası, cənub-qərbdən Zəngilan, qərbdən Qubadlı, şimaldan Xocavənd, şərqdən isə Füzuli rayonları ilə həmsərhəddir. Cəbrayıl rayonu ilə Bakı arasında olan məsafə 338 kilometrdir. Cəbrayıl rayonunun ərazisi sement, mərmər, mişar daşı və digər qiymətli tikinti materialları ilə zəngindir. Dəmir filizi, hətta neft yataqlarının olduğu da məlumdur. Əhali əsasən üzümçülük, heyvandarlıq, taxılçılıq, baramaçılıqla məşğul olurdu. Cəbrayıl rayonunun ərazisi maddi və mədəni abidələrlə zəngindir. Bunlardan Dağtumas kəndi yaxınlığında yerləşən "Divlər Sarayı" mağarası, Qalacıq kəndindəki "Məscid Təpəsi", "Canqulu" və "Qumtəpə" kurqanları, Diri dağındakı Mazannənə, Mərmər nənə məqbərələri kimi arxeoloji, Doğtumas kəndindəki "Başıkəsik Gümbəz", Sirik kəndindəki "Qala", Diri dağındakı "Qız qalası", Xudafərin körpüləri, Çələbilər kəndindəki Məscid kompleksi, rayon mərkəzindəki "Sultan Məcid hamamı", Şıxlar kəndindəki "Dairəvi Türbə", Xubyarlı kəndindəki "Dairəvi" 8 guşəli türbələr və məqbərələr, türk qəbiristanlığındakı türbə və məqbərələrin hər biri nəsildən-nəsilə ötürülmüş canlı tarixdir. Rayonun ərazisində çoxlu yazılı abidələr var ki, bunlardan da Ağoğlandakı Orxan yazılı abidəsi xüsusilə qiymətlidir. Cəbrayil rayonu 1993-cü il avqust ayının 23-də əzəli və əbədi düşmənlərimizin tapdağı altına keçmişdii. 1050 kv km-i əhatə edən 52000 nəfər əhalisi olan rayon ərazisi və bu ərazilərdə birlikdə 72 ümumtəhsil məktəbi, 8 xəstəxana, 132 tarixi abidə, 150 mədəniyyət ocağı, 100-ə yaxın kənd ermənilərin işğalına məruz qaldı, vəhşicəsinə dağıdıldı. Qarabağ müharibəsində 362 nəfər şəhid olmuş, 191 nəfər əlil olmuşdu. 6 nəfər Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 4 oktyabr 2020-ci il Cəbrayılın işğaldan tamamilə azad olunması Azərbaycan xalqı üçün böyük qələbənin müjdəsi və qələbəsi idi. 2020-ci il dekabrın 4-də Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının “Cəbrayılın azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən, Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad olunması uğrunda aparılmış döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirmiş 10 min 211 hərbi qulluqçu “Cəbrayılın azad olunmasına görə” medalı ilə təltif edilib.
Professor Əhəd Nəbiyev
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin
Qida mühəndisliyi və ekspertiza kafedrasının müdiri
Dahi şəxsiyyət , həmişəyaşar lider Azərbaycan tarixində misilsiz xidmətlərilə əbədiyaşar mövqe qazanmış ümumilli lider Heydər Əliyev öz xilaskarlıq və quruculuq missiyasını şərəflə yerinə yetirməklə nəinki xalqımızın ən parlaq siması, eləcədə dünya siyasi elitasının görkəmli şəxsiyyətlərindən biri kimi tarixdə silinməz iz buraxıb. Azərbaycanın bir qərinəlik tarixi məhz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ümumilli liderin hər dəfə hakimiyyətə gəlişi xalqımız üçün bir qurtuluş olub. Ölkəmizin keçən əsrin 60-cı illərin sonundan başlayan və 21-ci əsrə adlayan 35 illik bir dönəmi yeniliklər və irəliləyişlərlə seçilib. Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının müstəqillik, suverenlik arzusunu tarixi reallığa çevirib, böyük qurbanlar bahasına əldə olunmuş müstəqilliyi zamanın çətin sınaqlarından çıxararaq qoruyub saxlayıb. Ulu öndərin respublikamıza rəhbərlik etdiyi illər ərzində xalqımızın tərəqqisi naminə göstərdiyi xidmətləri saymaqla qurtaran deyil. Azərbaycan xalqı öz böyük oğlu Heydər Əliyevi yalnız siyasi lider kimi deyil, həm də milli dövlətçilik ideologiyasının müəllifi kimi qəbul edir. O, 1969-cu ildən bu ölkəyə başçılıq etdi. O zaman keçmiş Sovetlər məkanında aqrar ölkə olan Azərbaycanı, inkişaf etmiş sənaye və kənd təsərrüfatı respublikasına, elm, mədəniyyət ölkəsinə çevirmək üçün Heydər Əliyev böyük zəhmət çəkdi. Keçmiş SSRİ rəhbərliyində olan bir çoxlarının həsəd və qərəzinə baxmayaraq Heydər Əliyev şəxsiyyəti və zakası bütün bu maneələri dəf etdi. Əslində hər şey vahid, güclü, müstəqil Azərbaycanın yaradılmasına hesablanmışdı. Heydər Əliyev Azərbaycana Vətənin dar və ən ağrılı günlərində yenidən qayıtdı. Ulu öndərin Respublika rəhbərliyinə qayıdışı ilə ölkənin içtimai-siyasi, sosial-iqtisadi, elmi-mədəni həyatında, beynəlxalq əlaqələrində dönüş yarandı. Müstəqil dövlət quruculuğu prosesi daha etibarlı müstəviyə keçdi. Azərbaycanın daxilində yaranan sabitlik beynəlxalq aləmdə ölkəmizə yaranan inamı artırmağa səbəb oldu. Ulu yaradan ona çox şey bəxş etmişdi - fenomen yaddaşı, dərin təhlil qabiliyyətini, öz xalqına, vətəninə bağlılığı, sadəliyi, dözümü və nəhayət tarix yaratmaq bacarığını. Bu dahi şəxsiyyət həqiqətən dahilərə məxsus xüsusiyyətləri ilə seçilirdi. O nə qədər ciddi, zəhmli lider idisə, həm də çox sadə, ürəyi yumuşaq və xalqının içində olan sadə bir azərbaycanlı idi. Müstəqil, iqtisadi cəhətdən qüdrətli, vahid, dünya birliyinin tanıyıb hörmət etdiyi Azərbaycan kimi bir dövlət yaratmaq xilaskar kimi ulu öndər Heydər Əliyevə nəsib oldu. Onun ən böyük arzusu işğalda olan ərazilərimizin azad olunması və Azərbaycanı bütöv görmək idi. Artıq bir ildir ki, bu toroaq uğrunda canından keçən şəhidlərimizin və ulu öndərin ruhu daha rahat, huzurlu şəkildə uyumaqdadır. Artıq Azərbaycan Ali baş komandan İlham Əliyevin siyasəti, ordumuzun gücü, xalqımızın inam və cəsarəti ilə qələbə qazanməş, uzun illər sonra öz torpaqlarını işğaldan azad etmiş, gücünü, qüdrətini bütün dünyaya sübut edən ölkədir. Bu isə ulu öndərin Azərbaycanla bağlı arzularının hələ başlanğıcıdır, çünki daha böyük qələbələrimiz hələ qabaqdadır.
Ulduz Babayeva
Qida mühəndisliyi və ekspertiza kafedrasının
dosent əvəzi, texnika üzrə fəlsəfə doktoru
Azərbaycan xalqı tarixən çox müharibələr görüb, bir xalq kimi çox müharibələrdən çıxıb. Ancaq bu müharibələr içərisində bəlkə də ən öndə gedəni və ən şərəflisi 44 günlük Qarabağ savaşımız olub. Bu savaş bizim bir xalq kimi birliyimizi göstərməklə yanaşı, eyni zamanda dostumuzun kim, düşmənimiz kim olduğunu göstərdi. Biz qardaşımızı bir daha tanıdıq. Belə bir məsəl var: Bir müdrikdən soruşurlar ki, qardaşını tanıyırsanmı? Müdrik adam cavab verir ki, yoldaş olmamışam. Biz 44 dar gündə qardaş türk xalqı ilə yoldaş olduq. Və bir daha əmin olduq ki, biz bir millət iki dövlətik. Ali Baş Komandan, cənab İlham Əliyev 44 günlik müharibə dövründə, ondan sonrakı postmüharibə dövründə dəfələrlə öz çıxış və müsahibələrində bu qardaşlığı geniş işıqlandırıb və bu qardaşlığın əbədi və sarsılmaz olduğunu göstərib. Təsadüfi deyil ki, müharibədən sonra Şuşaya gəlmək istəyən nümayəndələrə qəti olaraq yalnız “Əziz qardaşım Rəcəb Tayib Ərdoğan Şuşaya gəldikdən sonra kim istərsə gedə bilər” mesajını vermişdi. 2 oktyabr 2021-ci il tarixində İspaniyanın EFE agentliyinə verdiyi müsahibəsində jurnalistin “Müharibə zamanı Türkiyə sizə dəstək verdi. Rusiya atəşkəs üçün vasitəçi kimi çıxış etdi və sülhməramlıları göndərdi. Fikrinizcə, müharibə regionda güclər balansını dəyişdimi?” sualına İlham Əliyievin cavabı konkret və açıq idi: “Bəli, Türkiyə lap başlanğıcdan bizə dəstək verdi. Biz müharibənin ilk günlərindən verdiyi siyasi və mənəvi dəstəyə görə Türkiyə hökumətinə çox minnətdarıq. İndi isə, müharibə bitdikdən sonra Türkiyə, o cümlədən Rusiya gələcək regional inkişafda və sabitlikdə çox mühüm rol oynayırlar. Bildiyiniz kimi, Rusiya və Türkiyə Qarabağ bölgəsinin Ağdam rayonunda birgə monitorinq mərkəzini yaradıblar. Eyni zamanda, Rusiyanın sülhməramlıları erməni əhalinin yaşadığı yerlərdə sülhün mühafizəsi tədbirlərini görürlər. Beləliklə, artıq yeni reallıqlar yaranıb. Hər bir ölkə həmin reallıqları nəzərə almalıdır. Azərbaycan ilə Ermənistan arasında güclər balansı hələ xeyli il bundan əvvəl dəyişdi. Biz öz potensialımızı, Ermənistanın potensialını bilirdik. Ola bilsin, erməni hökuməti Azərbaycan qarşısında şanssız olduğunu, əraziləri dinc yolla boşaltmadığı təqdirdə ciddi çətinliklərlə üzləşəcəyini real şəkildə qiymətləndirə bilmədi. Düşünürəm ki, bu gün Türkiyə və Rusiya Azərbaycanın iki qonşusu kimi, – yeri gəlmişkən, onlardan biri Ermənistanın qonşusudur, – sabitlik, təhlükəsizlik və gələcək inkişaf sahəsində çox mühüm rol oynayırlar. Yəqin bilirsiniz, bu yaxınlarda iki ölkə prezidentlərinin görüşü oldu. Digər məsələlərlə yanaşı, onlar Ermənistanla Azərbaycan arasında vəziyyəti müzakirə etdilər. Biz hər iki ölkənin rolunu çox müsbət, sabitləşdirici rol kimi dəyərləndiririk. Fikrimcə, bu, yeni regional əməkdaşlıq düsturunun özəyini təşkil edir”. Cənubi Qafqazın üç dövləti arasında və onların qonşuları – Türkiyə, Rusiya və İranla fəal regional əməkdaşlıq məsələlərindən danışan Prezident bildirdi ki, biz “3+3” regional əməkdaşlıq platformasına dair Türkiyə Prezidentinin təklifini dəstəklədik: “Ermənistan hələ ki, cavab verməyib. Görürsünüz, Ermənistan yenə də qeyri-konstruktiv mövqe sərgiləyir. Lakin, biz bu təklifi tam dəstəkləyirik. Bu, nəinki müharibədən sonrakı məsələlərə, eləcə də, ümumiyyətlə, bizim bölgədə regional inkişafa xidmət edəcək. Çünki əgər biz regionun altı ölkəsi arasında bu cür əməkdaşlıq formatını yaratmağa müvəffəq olsaq, bu, hər hansı yeni düşmənçilik hərəkətlərinə qarşı əsas zəmanət olacaq. Bu, regional əməkdaşlığın mühüm amilinə çevriləcək və çox fayda gətirəcək. Təkcə, Azərbaycanın güclü təşviq etdiyi kommunikasiyaların açılması sayəsində biz region ölkələri arasında dərhal ticarət dövriyyəsini artıra, on minlərlə iş yeri aça bilərik. Bu, yalnız kommunikasiyaların açılması sayəsində olacaq. Bununla belə, qarşılıqlı ticarəti gücləndirsək, müsbət dinamikaya diqqət yetirsək, regionumuz gərginlik məkanından sabitlik və sülh regionuna çevriləcək”. Bəli, bu bir daha iki dövlətin dost, əməkdaş, xalqın isə qardaş olmasının bariz nümunəsidir, eyni zamanda Cənubi Qafqazda Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığının əməkdaşlığa olan müsbət, danılmaz təsirini özündə əks etdirir.
Mehriban Aslanova
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin
“Qida mühəndisliyi və ekspertiza” kafedrasının
baş müəllimi, texnika üsrə fəlsəfə doktoru
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin şəhid məzunu Kərim Əhmədəliyevə həsr edilmiş “Mənim Qəhrəmanım Kərim Əhmədəliyev” adlı kitabın təqdimatı olub. İqtisadiyyat fakültəsinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə şəhidin bacısı Günay Əhmədəliyeva, müəllimi və kitabın müəllifi Ülviyyə Əliyeva, universitet rəhbərliyi, müəllimləri və tələbə yoldaşları iştirak ediblər. Universitetin şəhid tələbə və məzunları abidəsi ziyarət edildikdən sonra fakültə foyesində Kərimin xatirə guşəsi ətrafına toplaşanlar Vətən uğrunda canından keçənlərin əziz xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad ediblər. Çıxış edənlər 44 günlük Vətən müharibəsində qəhrəman Azərbaycan oğullarının şücaətindən danışıb, Kərimlə bağlı xatirələrini bölüşüb, universitetin şəhid məzun və tələbələri ilə fəxr etdiklərini bildiriblər. Daha sonra şəhidin Azərbaycan dili üzrə hazırlıq müəllimi Günay Əhmədəliyeva müəllifi olduğu “Mənim Qəhrəmanım Kərim Əhmədəliyev” kitabını universitet kollektivinə təqdim edib. Azərbaycan Texnologiya Universitetinin menecment ixtisasının 2020-ci il məzunu olan Kərəm Əhmədəliyev oktyabrın 4-də Suqovuşan döyüşləri zamanı şəhid olub. O, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatıldığı və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilib.
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin Tələbə Gənclər Təşkilatı fəalları Gəncədə ağacəkmə aksiyasında iştirak edib. Dahi şair Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyi münasibəti ilə keçirilən yaşıllaşdırma marafonunda Nizami Gəncəvi Mərqbərəsi ətrafında simvolik olaraq 880 şam ağacı əkilib. Qeyd edək ki, tədbir “Nizami Gəncəvi ili” çərçivəsində Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti və Kapital Bankın birgə təşkilatçılığı ilə keçirilib.
