Multikulturalizm ₋ ayrıca götürülmüş ölkədə və bütövlükdə dünyada müxtəlif millətlərə və dinlərə məxsus insanların mədəni müxtəlifliklərinin qorunması, inkişafı və harmonizasiyasına, azsaylı xalqların dövlətlərin milli mədəniyyətinə inteqrasiyasına yönəldilmişdir. Multikulturalizm tolerantlığın təcəssümüdür ki, onsuz humanizm, insanlar arasında qarşılıqlı anlaşma, qarşılıqlı zənginləşmə, dostluq və əməkdaşlıq mümkün deyil. Azərbaycan əsrlər boyu müxtəlif mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan olaraq, milli-mədəni rəngarənglik mühitinin formalaşdığı, ayrı-ayrı millətlərin və konfessiyaların nümayəndələrinin sülh, əmin-amanlıq, qarşılıqlı anlaşma və dialoq şəraitində yaşadığı diyar kimi tanınmışdır. Azərbaycan dövləti multikultural ənənələr əsasında inkişaf edən zəngin milli-mədəni dəyərlərə malik bir ölkədir. Azərbaycan Respublikası polietnik dövlətdir. Ölkədə müxtəlif xalqların nümayəndələri qarşılıqlı dostluq və əməkdaşlıq şəraitində yaşayır, ölkənin inkişafında rol alırlar. Xalq, dövləti təşkil edən etnosdan-azərbaycanlılardan və ruslar, ermənilər, ukraynalılar, belaruslar, gürcülər, avarlar, ləzgilər, başqırdlar, tatarlar, yəhudilər, kürdlər, osetinlər, laklar kimi milli azlıqlardan; talışlar, udinlər, dağ yəhudiləri, saxurlar kimi azsaylı xalqlar; Ahısxa türkləri, tatlar, lahıclar, buduqlar, qrızlar, haputlar, ceklər, xınalıqlılar, ungiloylar, Krım tatarları, gürcü yəhudiləri, kazaklar, tabasaranlar kimi etnik azlıqlardan təşkil olunmuşdur. Azərbaycandakı fərqli etnik qrupların münaqişə olmadan, qarşılıqlı anlaşma və dostluq şəraitində yaşaya bilməsi faktı dövlətin idarəetmə siyasətinin uğurlu nəticəsidir. Qeyd edək ki, milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması və təbliği yalnız dövlətin üzərinə düşən məsuliyyət deyil, həm də bütün vətəndaşların konstitusion vəzifələrindəndir. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında göstərildiyi kimi, “Hər kəs tarixi, mədəni və mənəvi irsə hörmətlə yanaşmalı, ona qayğı göstərməlidir”. Prezident İlham Əliyev fevralın 2-də Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş Gənclər Forumunda çıxışı zamanı qeyd etdi ki, milli-mənəvi dəyərlər dövlətimizin əsasını təşkil edir və müasir müstəqil Azərbaycan dövləti milli dəyərlər üzərində qurulub. Milli dəyərləri qoruyub saxladıqca, dövlətimiz daha da qüdrətli olacaq, xalqımız da əbədi azad, müstəqil xalq kimi yaşayacaq. Uzun illər, əsrlər boyu Azərbaycan müstəqil deyildi, başqa ölkələrin tərkibində yaşayırdı. Ancaq buna baxmayaraq, öz milli xüsusiyyətlərini itirmədi, onları qorudu. Azərbaycanın milli-mənəvi dəyərləri türk-müsəlman mədəniyyətinin də tərkib hissəsidir. Türkdilli хalqlar qədim, çохəsrlik tariхi bоyu Avrasiya qitəsinin böyük hissəsində yaşayaraq dünya, bəşər mədəniyyətinə böyük töhfələr vеrmiş, оnu zənginləşdirmişlər. Türk хalqlarının mədəniyyətləri, о cümlədən Azərbaycan milli mədəniyyəti nəsillərdən-nəsillərə ötürülərək хalqımızı özünəməхsus milli-mənəvi dəyərlər, о cümlədən ümumbəşəri dəyərlər əsasında tərbiyə еtmiş, hazırlamış, vətənpərvərlik, Vətənə sədaqət hisslərini daim gücləndirmişdir. Müasir dünyamızda hərbi-siyasi münaqişələrin, siyasi qütbləşmənin, islamafobiyanın, irqçiliyin, terrorizmin artdığı bir zamanda Azərbaycanın sabit və stabil bir ölkə kimi tanınması, ölkəmizin tolerantlıq və multikulturalizm sahəsində qazandığı uğurların nəticəsi kimi qəbul etmək lazımdır. Hazırda Azərbaycanın tolerantlıq təcrübəsi digər ölkələrə nümunə göstərilirsə və öyrənilməsi tövsiyyə olunursa, bu deməli dövlətimizin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi uğurlu siyasətin bəhrəsidir. Məlumdur ki, multikulturalizm və tolerantlıq tarixən xalqımızın mental xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən həyat nümunəsi olub. İndi də bu xüsusiyyət milli kimliyindən, dilindən, dinindən asılı olmayaraq, Azərbaycanda yaşayan hər bir vətəndaşının dəyər verdiyi ənənəyə çevrilib. Məhz buna görə də, Azərbaycan multikulturalizmi modeli bütün dünyaya nümunə olmaqla, həm də ölkəmizin inkişafında, bəşəri birgəyaşayışın təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Prezident İlham Əliyev fevralın 2-də Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş Gənclər Forumunda çıxışında həmçinin qeyd etdi ki, Azərbaycan həmişə çoxmillətli, çoxkonfessiyalı diyar olub və bu da bizim ənənəmizdir. Əsrlər boyu müxtəlif xalqlar burada yaşamış, yaratmış, qardaş olmuşdur, bu gün də belədir. Multikulturalizm termin kimi yenidir, amma anlayış kimi bu, həmişə olub və həmişə olmalıdır. Bizim gücümüz birliyimizdə və müxtəlifliyimizdədir. Azərbaycan çoxkonfessiyalı, bir çox etnik qrupların birgə yaşadığı unikal bir məkandır. Qürur hissi ilə deyə bilərik ki, Azərbaycan dünyanın tolerantlıq mərkəzidir. Ona görə də milli-mənəvi dəyərləri öyrənməli, mənimsəməli, inkişafı üçün ardıcıl tədbirlər həyata keçirməli, tənzimlənməsində yaxından köməklik göstərməklə layiqli töhfələrimizi verməliyik.
Mehriban Tağıyeva
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin
İctimai elmlər və multikulturalizm kafedrasının dosenti
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin rektoru, professor Akif Süleymanov "İlin TGT sədri" adını qazanan UTECA-nın Qida mühəndisliyi fakültəsinin istehlak mallarının ekspertizası və marketinqi ixtisası üzrə 4-cü kurs tələbəsi Nicat Nağıyevi (qrup 2128A2) mükafatlandırıb. Mükafatlandırma zamanı rektor gələcəyin texnoloqunu "İlin TGT sədri" adını qazanması münasibətilə təbrik edib. "İlin TGT sədri"nə vəzifəsində və təhsilində yeni-yeni uğurlar arzu edən rektor göstərilən etimadı doğruldacaqlarına ümid etdiyini qeyd edərək Tələbə Gənclər Təşkilatının bundan sonrakı fəaliyyətinə dair məsləhət və tövsiyyələrini verib. Qeyd edək ki, Nicat 2 ilə yaxındır Texnologiya Universitetinin Tələbə Gənclər Təşkilatının sədridir. Bu müddət ərzində onun fəaliyyəti Azərbaycan Tələbə Gənclər Təşkilatları İttifaqının diqqətini çəkib və bir neçə gün əvvəl Gənclər Fondunun dəstəyi ilə keçirilən, Azərbaycan Gəncləri Gününə həsr olunmuş "I strateji planlaşdırma forumu" çərçivəsində "İlin TGT sədri" adına layiq görülüb.
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin rektoru, professor Akif Süleymanovun 2 fevral – Azərbaycan Gəncləri Günü münasibətilə fəal tələbələrlə görüşü keçirilib. Səmimi söhbət zəminində keçən görüşdə rektor tələbələrə bildirib ki, əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş gənclər siyasəti Azərbaycan gəncliyinin inkişafında dərin izlər buraxıb. Gənclər Günü MDB məkanında və Şərqi Avropa ölkələri arasında ilk dəfə Azərbaycanda qeyd olunub. Ümummilli lider Heydər Əliyev gənclər sahəsində dövlət siyasətinin uğurla həyata keçirilməsi məqsədilə bütün dünyaya nümunə olacaq daha bir addım atıb – bu sahənin zəruri qanunvericilik bazasının formalaşdırılmasını təmin edib. “Ulu öndərin gəncliyə və gənclərə etimadı bu gün artıq öz təsdiqini tapır. İndi ölkəmizdə gənclər siyasəti mahiyyət və keyfiyyətcə yeni mərhələsini yaşayır. Prezident İlham Əliyev ümummilli liderin gənclər siyasətinə sadiqliyini öz qərarları ilə təsdiq edir. Gənclərin mənəvi inkişafı, vətənpərvərlik tərbiyəsi, xarici ölkələrdə təhsili, sosial müdafiəyə ehtiyacı olanların problemlərinin həlli istiqamətində görülən işlər, gənclər təşkilatlarının formalaşması və inkişafı üçün yaradılan şərait bu sahəyə böyük diqqətin nəticəsidir” – deyən rektor UTECA gənclərinə öz tövsiyyələrini verib, vətənpərvər, savadlı və öz üzərində çalışan gəclərlə daim fəxr etdiyini qeyd edib.Çıxışlarda gənclər sahəsində həyata keçirilən dövlət proqramlarından, 44 günlük Vətən Müharibəsində gənclərin rolundan, Azərbaycan gəncliyinin beynəlxalq miqyasda təmsilindən və gənclərin könüllülük hərəkatından danışılıb.Görüş zamanı gəncləri düşündürən suallar cavablandırılıb, təklifləri dinlənilib. Sonda bir prup tələbə fəxri fərman və təşəkkürnamələrlə təltif edilib.
Azərbaycan Texnologiya Universitetində (UTECA) xaricdə doktorantura və ikili diplom proqramlarının tanıdılması ilə bağlı təqdimat keçirilib. Tədbirdə “2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” üzrə İdarəetmə Qrupunun rəhbəri Turan Topalova dinləyicilərə beynəlxalq təhsil təcrübələrinin təhsildə əhəmiyyətindən danışıb. Qeyd olunub ki, proqramın əsas məqsədi ən qabaqcıl elmi nailiyyətlərdən, innovativ təlim-tədris texnologiyalarından yararlanaraq, ölkəmizdə yeni nəsil mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. Sonra xaricdə doktorantura təhsilinin yaratdığı imkanlardan, Beynəlxalq ikili diplom proqramları üzrə Dövlət Proqramı çərçivəsində bakalavr və magistratura pilləsi üzrə həyata keçirilən ikili diplom proqramları haqqında ətraflı danışılıb. Sonda bu proqramlarla bağlı iştirakçıları maraqlandıran suallar cavablandırılıb. Xaricdə doktorantura təhsili ilə bağlı diskusiyalarda magistr tələbələri aktiv iştirak ediblər.
Azərbaycan Texnologiya Universitetində “Açıq qapı” günü təşkil edilib. Rektor, professor Akif Süleymanov valideynlərə bildirib ki, tədris olunan fənlər üzrə tələbələrin bilik və bacarıqlarının qiymətləndirilməsi prosesinin şəffaf, obyektiv və mütəşəkkil qaydada keçirilməsi üçün bütün zəruri tədbirlər görülüb. Bakalavr pilləsi üzrə müvəffəqiyyət göstəricisinin 86%, magistratura pilləsi üzrə isə 97% olduğunu qeyd edən rektor əlavə edib ki, imtahan sualları əvvəldən təqdim edilib. İmtahan zalları müşahidə kameraları ilə təchiz edilib. Sessiya müddətində İmtahan Qərargahı fəaliyyət göstərir. Daxil olan müraciətlər Apelyasiya komisiyası üzvlərinin iştirakı ilə araşdırılır və qanunamüvafiq qaydada təmin edilir. Rektor bildirib ki, bu günə qədər komisiyaya 140 müraciət daxil olub ki, onların yarıdan çoxu müsbət həllini tapıb. Yeniliklərdən danışan rektor qeyd edib ki, artıq tələbələr öz nəticələrini universitetin rəsmi saytında müvafiq bölmədən də görə bilirlər. Daha sonra valideynlər imtahan zallarında olaraq prosesi izləyiblər. Onlara bildirilib ki, imtahanlar test və yazılı üsulla aparılır. Test imtahanları kompyuter vasitəsilə həyata keçirilir. Yazılı imtahanların yoxlanması kodlaşdırma əsasında aparılır ki, bu da tələbənin nəticələrinin şəffaf və obyektiv qiymətləndirilməsinə səbəb olur. Turizm işinin təşkili ixtisasının ikinci kurs tələbəsi Nərgiz Musayevanın valideyni Gülnar Musayeva imtahanların təşkilini yüksək qiymətləndirib: “Mənim digər övladım Almaniyada təhsil alır. Obyektivlik eynilə oradakı kimidir. Burada da imtahan sualları əvvəldən verilib, tələbə hazırlaşıb müşahidə kameraları altında imtahan verir. Müəllimlər nəticələri yoxlayan zaman cavab kartı anonim saxlanılır. Düşünürəm bu tələbə üçün ən ədalətli üsuldur”.Biznesin idarəedilməsi ixtisasının I kurs tələbəsi Sevinc Quliyevanın anası Tünzalə Quliyeva: “Qızım bu günə qədər olan imtahanlarını müvəffəqiyyətlə verib. Bilirdim ki, burada ona stimul verən mühit var. Ancaq bir daha əmin oldum. İstənilən tələbə bu şəraiti yaxşı mənada dəyərləndirə bilər.” 6 yanvar tarixindən başlayan qış imtahanları 3 fevraladək davam edəcək.
2020-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı ilə xalqımızın sevimlisi, xeyriyyəçi, milyonlarını xalqının rifahının yaxşılaşdırılmasına və gələcəyinə xərcləməyi özünə borc hesab edən Zeynalabdin Tağıyevin Bakıda abidəsinin qoyulmasına qərar verilmişdi. Bu məqsədlə açıq müsabiqə elan edilmiş və nəticədə Xalq rəssamı, heykəltəraş Xanlar Əhmədov Hacı Zeynalabdin Tağıyevin tunc heykəlini hazırlanmışdı. 18 yanvar 2022-ci ildə cənab Prezident Hacı Zeynalabdin Tağıyevin şərəfinə hazırlanmış heykəlini açılşını etdi. Heykəl ayaq üstə, sanki “canlıdır” kimi qala divarının önündə, şəhər sakinlərinin sevimli yerlərindən birində yerləşdirilmişdir. Buna görə də qədirbilən xalqımız cənab Prezidentə sonsuz minnətdarlığını, təşəkkürünü həm KİV, və sosial şəbəkələr vasitəsi ilə bildirirlər.
Hacı Zeynalabdin Tağıyev bu gün belə fəaliyyətdə olan Şollar su kəmərini Baki şəhərinə çəkilməsinin təşəbbüskarı və maliyyə xərcini öz hesabına ödəyən xeyriyyəçi olmuşdur. Bir neçə istehsalat sahələri açdırmışdır. Bunlardan biri ən iri istehsalat toxuçuluq kombinatı olmuşdur. Məqsəd, sənaye üsulu ilə yerli xammaldan parça istehsal etməklə yanaşı o, dövrdə kəfənlik ağın qiymətinin bir abbasıya (20 qəpik) olması ilə, insanların almalarında çətinliyi aradan qaldırmaq olmuşdur. Müəsisə işə düşəndən qısa müddət sonra kəfənlik ağın qiyməti beş şahıya (5 qəpiyə) qədər endirilmiş oldu. Hacı Zeynalabdin Tağıyevin tikdirdiyi teatr binası, qızlar üçün ilk məktəbin binası və dövrün ən yüksək səviyyəli memarları tərəfindən inşa edilən bir çox binalar bu gün də paytaxtımızı bəzəməkdədir. Onun şəxsi maliyyəsi hesabına yüzlərlə həmvətənlimiz xaricdə və ölkə daxilində yüksək təhsil almışlar. Bundan başqa Hacı Zeynalabdin Tağıyev öz vəsaiti hesabına Gəncədə, Şamaxıda, Naxçivanda hətta Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlılar ücün məktəblər açmışdır. Bir sözlə, kasıb bir ailədən çıxmış, öz fəaliyyəti və Allahın lütfi ilə sahib olduğu miyonları xalqının yaxşılığına və gəlcək inkişafına sərf edən xeyriyyəçiyə eşq olsun!
Hacı Zeynalabdin Tağıyevin xeyriyyəçilik ənənsi bu gün də davam etməkdədir. Müstəqil Azərbaycanımızın ən böyük xeyriyyəçisi Heydər Əliyev Fondudur. Vitse Prezident, birinci xanım Mehriban Əliyevanın rəhbərliyi ilə fondun xeyriyyəçilik misiyası olduqca genişdir. Həm ölkə daxilində həm də xaricdə insanlara davamlı yardımlar göstərən, məktəblər, məscidlər, digər həyati vacib obyektlər inşa etdirən və ya təmir edən fondun fəaliyyəti ümumxalq sevgisini qazanmışdır.
Tofiq Mirzəyev
Azərbaycan Texnologiya Universitetinin
Yüngül sənaye və dizayn kafedrasının müdiri
