“Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri” QSC-nin nəzdində yeni yaradılmış Analitik qrup üzvləri Azərbaycan Texnologiya Universitetində Gəncənin şəhər ictimaiyyətilə görüşüb.Görüşdə AzTv-nin Analitik qrup rəhbəri, əməkdar jurnalist Faiq Hüsiyev, "İdman TV"nin direktoru Rövşən Binnətli, AzTv-nin “Telefilm” yaradıcılıq birliyinin aparıcı redaktoru və Teleradio Akademiyasının müəllimi Sevda Ağazadə, əməkdar incəsənət xadimi, professor İlham Rəhimli iştirak edib. Görüş zamanı Azərbaycan Televiziyasının fəaliyyətinin müqayisəli təhlili, həmçinin yaradıcı strukturlarının fəaliyyət effektivliyi, televiziya və radio layihələrinin aktuallığının ilkin təhlili və qiymətləndirilməsi haqda məlumat verilib, son dövrlərin keyfiyyət dəyişikliyi və prioritetlər diqqətə çatdırılıb.Tədbir zamanı ictimaiyyət tərəfindən sorğu blankları doldurulub, tamaşaçı auditoriyasının rəy və təklifləri dinlənilib, fikir mübadiləsi aparılıb. Məqsəd region sakinlərinin könlünü oxşayan ənənələri yenidən bərpa etməkdir.

“Rəqəmsal hekayədanışma” mövzusunda keçirilən 5 günlük təlimləri uğurla başa vuran 25 müdavim sertifikat əldə edib.Xatırladaq ki, Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi və “El-Gücü Beynəlxalq Humanitar Assosiasiyası” İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən təlimlərdə təlimçi qismində Bakı Amerika Mərkəzinin mütəxəssisi Ehtiram Məmmədov çıxış edib.

Qədim tarixə və mədəniyyətə malik olan Azərbaycan xalqının qədim zamanlardan daşıyıb gətirdiyi mənəvi dəyərlər içərisində Novruz bayramının öz yeri vardır. Əski zamanlardan, tarixin dərin qatlarından süzülüb gələn Novruz bayramı təbiətin oyanmasını və ən əsasda müxtəlif tarixi dövrlərin ovqatını ifadə edən siyasi-ideoloji bir anlayışdır. Ümumilli liderimiz Heydər Əliyevin böyük müdrikliklə söylədiyi kimi “İnsanları baharın gəlməsi, təbiətin oyanması, həyatın canlanması ilə müjdələyən Novruz bayramı tariximizin müxtəlif dövrlərində bəzi təzyiqlərə, süni maneələrə məruz qalmasına baxmayaraq, bu günə qədər gəlib çatmışdır. Bu milli bayramımızın indi dövlət səviyyəsində geniş qeyd olunması Azərbaycan müstəqilliyinin bəhrələrindəndir”. Ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi kursunu bütün sahələrdə uğurla davam etdirən Prezident İlham Əliyevin qətiyyəti, rəşadətli ordumuzun gücü, qüdrəti, xalqımızın dünyaya nümunə olan dəmir yumruq kimi birliyinin, həmrəyliyinin sayəsində 30 ilin işğalına son qoyuldu, ərazi bütövlüyümüz bərpa olundu, xalqımızın illərdir dilədiyi torpaqlarımıza qovuşmaq istəyi, arzusu reallaşdı. Ötən il dövlət başçısı, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev və ailə üzvləri Qarabağın tacı, Azərbaycanın döyünən ürəyi Şuşamızda Cıdır düzündə Novruz tonqalını alovlandırdılar. Ölkə Prezidenti bu məkandan  müraciətində “Bu gün Novruz bayramını Cıdır düzündə qeyd edərkən qürur hissi ilə deyirəm: “Şuşa sən azadsan!”, “Şuşa Azərbaycandır!”, “Qarabağ Azərbaycandır!” –deyə bəyan edərək  işğalçı Ermənistana və ona 30 ilə yaxın dövrdə  dəstək verən havadarlarına mesajlarını çatdırdı. Novruz bayramı 2009-cu ildə YUNESKO tərəfindən qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmiş, 2010-cu ildə isə BMT Baş Asambleyasının 64-cü sessiyasının iclasında 21 mart tarixi “Beynəlxalq Novruz Günü” elan edilmişdir. Novruz bayramı gecə ilə gündüzün bərabərləşdiyi 20 mart tarixində qeyd olunur. Novruz bayramının əsas ünsürlərindən biri də dörd çərşənbələridir və dörd həftə ardıcıllıqla fərqli adlarla çərşənbə günləri qeyd olunur. Çərşənbələrin sırası xalqımızın köhnə mifik dünyagörüşündən qaynaqlanır. Həmin bu çərşənbələr insanın 4 əsas ünsürdən yaradılması ilə bağlı dini-mifik görüşləri özündə ehtiva edir. Çərşənbələrə fərqli ad verilməsi elə onun məzmunu ilə əlaqədardır. Novruzdan qabaq qeyd olunan dörd ilaxır çərşənbə mərasimlərinin, ayinlərinin zənginliyi ilə seçilir. İlk çərşənbə Su çərşənbəsi ilə başlayır. Deyilənlərə görə Yaradan ilk olaraq suyu yaradıb, buna görə də su çərşənbəsi ilk çərşənbə kimi qeyd edilir. Su çərşənbəsində suyun müqəddəs mahiyyəti ifadə olunur. İkinci çərşənbə Od çərşənbəsi adı altında qeyd edilir, insanların yaradılış prosesinin ikinci mərhələsi kimi od ünsürü götürülür. Hətta əcdadlarımız ilk andı günəşlə, od-ocaqla bağlı olmuşdur. Belə bir deyim var – “Oddan pay olmaz”, belə hesab edirdilər ki, oddan pay olmaz, kim bunu etsə il boyu bədbəxtliyə düçar olar. Yel çərşənbəsi üçüncü olaraq qeyd edilir. Yel kainatın yaradılmasındakı dörd əsas ünsürdən biridir. Qədim insanların inanclarına görə yel Yaradan tərəfindən göndərilən bir qüvvə hesab edilirdi. Yel çərşənbəsində müxtəlif ayinlər icra olunur. Novruz bayramının ən təntənəli qeyd olunan çərşənbəsi İlaxır çərşənbə adı ilə qeyd olunan Torpaq çərşənbəsidir. Torpaq ünsürü insanın yaradılışının əsasını təşkil edir. Qədim türk mifologiyasına görə yatmış torpaq oyanaraq insanları aclıqdan xilas edir. Rəvayətə görə əkinçilər İlaxır çərçənbədə tarlaya çıxar torpağı şumlayar və beləliklə də yatmış torpağı oyadıb artıq əkinçilik zamanının yetişdiyini xəbər edərlərmiş. Beləliklə, bu dörd həftə ərzində Su çərşənbəsi ilə təbiət torpağı suladı, Od çərşənbəsində torpağı qızdırdı, Yel çərşənbəsində torpağı oyatdı və nəhayət növbə Torpaqdadır, elə məhz əkin yerlərində işlər torpaq çərşənbəsində başlayır. Hal-hazırda illərdən bəri qeyd olunan Novruz bayramında ildən ilə yeni adətlər formalaşmış və xalqımız tərəfindən hər il adət-ənənələrə sadiq qalaraq onları bayram günlərində icra etmişlər. Əsasən uşaqlar və gənclər arasında yayılan papaq atma, gizlincə dinlənilən hər hansı söhbətləri yozmaq üçün edilən qulaq falı, tonqaldan atlamaq, səməni cücərtmək, yumurta döyüşdürmək və s. kimi hər Novruz bayramında icra olunan qədimi adətlərimiz vardır. Yazın gəlişinin müjdəçiləri olan Kosa ilə Keçəl də Novruz bayramının ən bariz rəmzləri hesab olunur. İllər boyu xalqımızın incəsənət xadimləri Novruz bayramına aid mahnılar bəstələmiş, şeirlər yazmış və filmlər çəkmişlər. Buna misal kimi Novruzun çələngi və Ocaq Azərbaycan filmlərini göstərmək olar.   

Nilufər Orucova 

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin

Ümumi və tətbiqi fizika kafedrasının müəllimi 

Azərbaycan xarici investorların diqqətini cəlb edir İlahi qüvvə tərəfindən bizə vətən olaraq sərmayə kimi bəxş edilən Azərbaycanımız günəşli səması, əsrarəngiz təbiəti, əlverişli iqlimi, minbir dərdə dərman olan bitki örtüyü ilə zəngin münbit torpağı, yerüstü, yeraltı sərvətləri, gülərüz, qonaqpərvər milləti ilə həmişə yaxın və uzaq ölkələri özünə cəlb etmişdir.Vətənimiz otuz il müddətində qanadı yaralı quş kimi idi. Mənfur, bütün vəhşiliklərə qadir olan düşmən vətənimizin dilbər güşəsi, Xurşudbanu Nətavan, Vaqif, Üzeyir, Bülbül və yüzlərlə belə dahilər yetişdirən, ölməz, əbədiyaşar liderimizin dediyi kimi Azərbaycanımızın gözü olan Şuşamızı, Qarabağ ellərimizi xarici havadarların köməyi ilə zəbt etmişdir. Nəhayət ki, 2020-ci ildə iti zəkası, uzaqgörən siyasəti, səlist nitq qabiliyyəti ilə seçilən, xalqın sevimlisi, dəmir yumruqlu Prezidentimizin və ölümün özünü belə öldürməyə qadir olan Vətənin mərd oğullarının, Azərbaycan xalqının böyük şücaəti ilə torpaqlarımız yağılardan azad oldu.  Prezidentimizin rəhbərliyi ilə yaxın zaman keşiyində düşmən tərəfindən daşı daş üstündə qalmayan, zəngin təbiətə malik olan Qarabağ ellərimiz ən inkişaf etmiş bir diyara çevriləcək. Neft qaz yataqları, zəngin məhsullları ilə bütün dünya investorlarını cəlb edən ölkəmiz artıq böyük şirkətlərin sərmayə qoymaq istədiyi ölkələrdən ilklər sırasındadır. İndiyədək neft qaz sahəsində 10 milyardlarla dollar sərmayə qoyulub və yüksək nəticə əldə edilməsi enerji sahəsində də nailiyyətlərin olmasına zəmanət verir. Bu ilin başlanğıcında ölkəmizdə energetika sahəsində çox uğurlu addımlar atılıb. Bu sahələrə investisiya qoyan şirkətlərdən biri də BƏƏ-nin “Masdar” şirkətidir. 15 mart 2022-ci il tarixində Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə Qaradağ Günəş Elektrik Stansiyasənın tikilməsinə sərəncam verilib. Bu tikiliş Masdar şirkəti tərəfindən icra olunacaq. 550 ha ərazidə inşa ediləcək 230 meqavat gücə malik olacaq stansiyada 700-dən artıq iş yeri açılacaq. Bu elektrik stansiysı 110 min ev təsərrüfatını əhatə edəcək. Burada istehsal olunacaq elektrik enerjisinə sərf edilən qaza 110 milyon m3 qənaət olunacaq. Havaya atılacaq 200 min tondan artıq karbon emissiyasının qarşısı alınacaq.  Cənab İlham Əliyev “Masdar” şirkətinin əməkdaşları ilə görüşəndə bildirmişdir ki, bizim ölkəmizdə istehsal olunan enerji ekoloji cəhətdən təmiz mənbələrdən, təbii qaz, su, günəş, küləkdən alındığı üçün enerjinin potensialı daha böyükdür. Prezident ölkələrin inkişafında elektrik enerjinin əsas rol oynadığını xüsusi vurğulamışdır. Ölkəmiz tək xam nefti ilə deyil, neft məhsulları, təbii qaz və elektrik enerjisi istehsalı və istehlakı ilə öndə gedən ölkələr sırasında olacaq. Azərbaycan iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir, təkcə neft sektorunda deyil, qeyri-neft sektorunda, qeyri-neft sənayesində də inkişaf sürətlənir. Azad olmuş torpaqlarımız günü-gündən gülüstana çevrilir.

Kazımova Nurlana 

Azərbaycan Texnologiya Universitetinin

Ümumi və tətbiqi fizika kafedrasının müəllimi 

“AzerGold” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin (QSC) təşəbbüsü və dəstəyi ilə tərcümə və nəşr olunan kitab təqdimat mərasimində UTECA-nı təmsil edən rektorun sənaye işləri üzrə müşaviri Aqil Eyvazova təqdim olunub.  Kitabın elmi redaktoru Rasim İsmayılov bildirib ki, kitabın tərcümə və çap edilməsində əsas məqsəd faydalı qazıntıların öyrənilməsi, tədqiqi, səmərəli idarə olunmasıyla bağlı dünya elmində baş verən yenilikləri, əldə olunan müasir təcrübəni gənc mütəxəssislərə Azərbaycan dilində aşılayaraq bu sahədə dövlətimizin, elm və təhsil müəssisələrimizin həyata keçirdiyi ardıcıl fəaliyyətə töhfə verməkdir. Aqil Eyvazov isə bildirib ki, Texnologiya Universitetinin yeni inkişaf strategiyasında dağ-mədən sənayesi üzrə kadr hazırlığı əsas punktlardan biridir və tanınmış kanadalı geoloq Robert Stivensin qələmə aldığı sözügedən kitab “AzerGold” sayəsində Texnologiya Universitetinin kadr hazırlığında, beynəlxalq təcrübə və qabaqcıl istehsal texnologiyalarının tədrisi və mənimsənilməsi baxımından UTECA tələbələri və gənc tədqiqatçıları üçün mühüm dərs vəsaiti olacaq.  Tədbirdə “AzerGold” QSC-nin, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Milli Geoloji Kəşfiyyat Xidmətinin, Dövlət Mineral Xammal Ehtiyatlarından İstifadə Agentliyinin, eləcə də geologiya və dağ-mədən sahələrində müvafiq dövlət qurumlarının, elm və təhsil müəssəsisələrinin rəhbər şəxsləri, qocaman geoloqlar, akademik heyət və tələbələr iştirak ediblər. Qeyd edək ki, “Faydalı qazıntıların kəşfiyyatı və dağ-mədən sənayesinin əsasları” kitabında dağ-mədən sənayesi haqqında ümumi təsəvvürlər, geologiya, faydalı qazıntı yataqları, texniki araşdırmalar, həmçinin mədənlərin idarə edilməsində maliyyə modelləri, eləcə də ekoloji tədbirlər barədə geniş və praktiki nümunələrlə zəngin məlumatlar izahlı şəkildə təqdim olunur. Kitabda, eyni zamanda iri dağ-mədən şirkətlərinin təcrübələri əsasında layihələrin idarəolunması modellərinə dair təhlillər aparılır, iri metal korporasiyalarının illik hesabatlarına istinadlar edilir. Kitab respublikanın elmi kitabxanalarına, həmçinin geologiya və dağ-mədən sahələri üzrə ixtisasların tədrisini həyata keçirən digər universitetlərə də hədiyyə ediləcək. 

Azərbaycan Texnologiya Universitetində (UTECA) “Müasir İnkişaf” İctimai Birliyinin Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Oxuyaq, öyrənək, öyrədək” layihəsi icra edilib.UTECA-dan start götürən tədbirdə çıxış edənlər mütaliə mövzusunda maarifləndirici nitqlər söyləyib, tələbələrə oxuma vərdişlərinə dair maraqlı tövsiyələr veriblər.Rektorun elm və xarici əlaqələr üzrə müşaviri Mayıs Gülalıyev qeyd edib ki, informasiya almaq imkanının daha münbit olduğu bir zamanda mütaliənin getdikcə azalması tendensiyası müşahidə olunur. Ən böyük problem isə nəyin öyrənilməsi, hansı informasiyanın alınması və necə istifadə olunmasıdır: “Bu gün təqdim olunan layihə də məhz bu üç əsas nüansa fokuslanlıb. İnformasiya çoxdur, sadəcə hansı elmi istiqamətlərin vacib olduğuna diqqət yetirmək lazımdır. Bu gün dünya texnoloji inkişaf üzərində qurulub. Texnologiya əlçatanlığı çox olan ölkənin iqtisadiyyatı daha güclüdür. Texnoloji inkişafla bağlı dərsliklərin oxunmasına üstünlük verin, milli mentalitet, vətənpərvərliyi tərənnüm edən bədii ədəbiyyatları, romanları, povestləri, dünya klassiklərinin əsərlərini oxuyun. İxtisaslara uyğun ingilis dilli kitablar oxumaqla dilin mənimsənilməsinə diqqət yetirmək lazımdır” -deyə M.Gülayıyev qeyd edib.Daha sonra Azərbaycan Texnologiya Universitetinin baş müəllimi Mətanət Mustafayeva UTECA-da fəaliyyət göstərən “Kitab oxuyaq” müəllim-tələbə birliyi barədə məlumat verib. Qeyd edib ki, müxtəlif səpkilərdə kitablar seçilir və oxuduqdan sonra müzakirə edilir. Bəzən saatlarla davam edən bu müzakirələrdə müəllim və tələbə bərabərhüquqlu tərəfdaşa çevrilir. M.Mustafayeva tələbələrə müraciətində bildirib ki, oxuma zamanı insan bir çox kompetensiyalara sahib ola bilir - ilk növbədə sürətli düşünmə qabiliyyəti, orfoqrafik vərdişlər mütailənin qazandırdığı ən primitiv məqamlardır: “Kitab oxumaq insanın şəxsiyyətinin müəyyənləşməsində həqiqi mənada rol oynayır, ona görə də mütaliə özünə edilmiş ən böyük hörmətdir, özünü yetişdirmək üçün ən gözəl vasitədir. Kitab oxumaq zamana və məkana səyahət etmək imkanı verir. Unutmayın ki, cəmiyyət üçün ən təhlükəli adamlar məqsədsiz insanlardır. Kitab isə sizin son ali məqsədinizi müəyyənləşdirmiş olur”."Müasir İnkişaf" İctimai Birliyinin sədri Mübariz Göyüşlü isə çıxışında qeyd edib ki, sosial şəbəkələr insanı mütaliədən uzaqlaşdırır. İnternetdən əldə edilən məlumatlar informasiya almaq, təhlil etmək və qərar vermək imkanına təsir edir. Kitabdan əldə olunan informasiyanı heç nə əvəz etmir. “Sosioloqların, psixoloqların araşdırmalarına görə mütaliə insanı psixoloji, ruhən xeyli sakitləşdiir və məlumatlılıq baxımından zənginləşdirir. Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi “Azərbaycanda əhalinin kitab oxuma davranışı” başlıqlı sorğu keçirib. Bütün iqtisadi rayonları əhatə edən sorğuda kitab oxumadığını deyən respondentlərin 64%-i bunu vaxtının olmaması ilə əlaqələndirib. Əziz tələbələr, ən qiymətli məsələ vaxtdır. Zamanı nəyə sərf etdiyiniz sizin kim olduğunuzu göstərir. Mütaliəyə vaxt ayırın və əmin olun ki, oxuduqca oxumağa aclıq hiss edir insan”.Rektorun tədris və sənaye üzrə müşaviri Aqil Eyvazov tələbələrə kitab oxumağı günlük rutinə çevirməyi məsləhət görüb: “Mütaliəsizlik təxəyyül imkanlarını zəiflədir, kitab oxumağı vərdişə çevirin. İqtisadiyyatda alternativ dəyər anlayışı var, yəni bir sahəyə vəsait ayıranda digərinə azalma gedir. Mütaliəsizliyi vaxtın azlığı ilə əlaqələndirənlərdə vəziyyət eynilə bu cürdür. Ancaq boş zaman var, sadəcə onu düzgün dəyərləndirmək lazımdlır. Xüsusilə tələbələrimizin kitab oxumaq üçün şəraiti var. Kitabları universitetimizin kitabxanasından əldə edə, şəhər kitabxanalarına üzv ola bilərsiniz”.Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin layihələrin idarəedilməsi üzrə meneceri Xatirə Bəşirova tələbələr qarşısında çıxışı zamanı bildirib ki, kitab oxumaq mədəniyyətdir. Doğru-dürüst, nəyi oxuyacağımıza qərar vermək isə məsuliyyətimizdir. “Oxuyaq, öyrənək, öyrədək” layihəsinin icrasına uğurlar arzulayan X.Bəşirova agentliyin dəstək göstərdiyi layihələrin əsas istiqamətləri barədə danışaraq gənclərə bu kimi layihələrdən, yaradılan imkanlardan yetərincə faydalanmağı tövsiyə edib.“Oxuyaq, öyrənək, öyrədək” layihəsi çərçivəsində növbəti tərbirlər Bakı şəhərində, Tovuz və Şamaxı rayonlarında keçiriləcək.