UTECA tədqiqatçıları "Web of Science" ətrafında topladı. Azərbaycan Texnologiya Universitetinin təşkilaçılığı ilə “Web of Science: Müasir alim üçün informasiya vasitələri” adlı təlim təşkil edilib. Vebinarda, Gəncədə yerləşən ali təhsil ocaqlarının 300-ə yaxın tədqiqat potensialı, “Clarivate Analytics” şirkətinin Azərbaycan, Gürcüstan və Ukrayna üzrə nümayəndəsi Sevinc Cəfərova, təlimçi qismində isə şirkətin regional təhsil şöbəsinin direktoru Valentin Boqorov iştirak edib. Tədbirdə çıxış edən Azərbaycan Texnologiya Universitetinin rektoru, professor Akif Süleymanov bildirib ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən elm və təhsil qurumları 2015-ci ildən etibarən “Web of Science” elmi platformasına çıxış əldə edib. Bu Azərbaycanın tədqiqatçı və alimlərinə dünyanın ən reytinqli və nüfuzlu elmi jurnallarına, konfrans materiallarına və monoqrafiyalarına çıxış əldə etmək imkanıyla yanaşı, alimlərimizin tədqiqat nəticələrinin dünya akademik ictimaiyyətinə çatdırılmasında bələdçi rolunu oynayır: “ Əas məqsəd alim və tədqiqatçılarımızın nüfuzlu elmi jurnallarda məqalə sayının artırılması, onların tədqiqatçı imic və reputasiyasının gücləndirilməsi və Azərbaycan elminin dünya səviyyəsində mövqeyinin yüksəldilməsindən ibarətdir. Hazırkı təlimin də əsas məqsədi “Web of Science” platformasının əhəmiyyəti və bu barədə təməl bilikləri alim və tədqiqatçılarımıza çatdırmaqdır”, - deyə rektor qeyd edib. Vebinarda təlimçi, “Clarivate Analytics” şirkətinin regional təhsil şöbəsinin direktoru Valentin Boqorov “Web OF Science” elmi məlumat bazasının imkanları və effektiv istifadə qaydaları barədə məlumatlar verib. 2 saatdan çox davam edən təlimdə mütəxəssis uzun illərin təcrübəsinə əsaslanan bilik və bacarıqlarını iştirakçılara çatdırıb, Azərbaycan Texnologiya Universitetinin, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin və Gəncə Dövlət Universitetinin tədqiqatçılarının və digər elm adamlarının sullarını cavablandırıb.
Azərbaycan Texnologiya Universiteti Avropa Komissiyası tərəfindən təşkil olunan Erasmus+ KA2 - potensialın artırılması layihələrindən daha birində iştirak edəcək. Avropa komissiyası tərəfindən maliyyələşdiriləcək “Azərbaycanda Rektorlar Konfransının yaradılması” – ECAR adlı layihə 3 il müddətində həyata keçiriləcək. Layihənin əsas məqsədi Azərbaycanda Rektorlar Konfransının yaradılması və bununla da universitetlər və digər tərəfdaşlar arasında sıx əməkdaşlığın yaradılmasına və inkişaf etdirilməsinə nail olmaqdır. ECAR milli layihə olmaqla təhsilin beynəlmilliləşməsi, həmçinin rəqəmsal və innovativ iqtisadiyyatda ali təhsil müəssisələrinin rolunu artırmaq məqsədilə universitetlərarası əlaqələrin təmin olunmasına dəstək verəcək. Layihənin koordinatoru Bakı Biznes Universitetidir.
Beynəlxalq layihənin xarici tərəfdaşları Fransa Rektorlar Konfransı və Fransa Milli Təhsil Nazirliyinin qurumu olan CIEP təşkilatı, Polşa Rektorlar Konfransı, Belçikadan idarəetmənin inkişaf etdirilməsi sahəsində Avropanın ən böyük təşkilatlarından biri olan EFMD təşkilatı, İsveçdən Kral Texnologiya Universiteti, Litvadan Mykolos Romerius Universitetidir və əlaqəli tərəfdaşlar qismində Finlandiya, İspaniya, Portuqaliya və Litvanın Rektorlar Konfransı yer almışdır.
Koronavirus pandemiyası insanların həyatını təhlükə altına qoyan ciddi sağlamlıq problemləri yaratmaqla bərabər, mənfi fəsadları hələ uzun müddət hiss olunacaq sarsıdıcı, qlobal sosial-iqtisadi və humanitar təhlükələrə səbəb olub. Mütəxəssislərin “müharibə” adlandırdıqları COVİD-19 pandemiyası şəraitində özünü təcrid və franqmentar xarakter daşıyan tədbirlər əvəzinə qlobal həmrəyliyə və qlobal baxışa böyük ehtiyac var. Bu istiqamətdə beynəlxalq təşkilatlar və böyük dövlətlərdən qlobal liderlik gözlənilsə də bu baş vermədi. Beynəlxalq münasibətlər sistemində BMT və onun əsas qurumları olan Baş Assambleya və Təhlükəsizlik Şurasının rolu görünmür. Dünyanın aparıcı ölkələri qlobal liderlik əvəzinə geosiyasi rəqabətə və özünü təcridə kökləniblər. BMT Təhlükəsizlik Şurasının xüsusi iclaslarının çağırılması təşəbbüsü fikir ayrılığına görə baş tutmadı. BMT Baş Məclisi çərçivəsində bir neçə qətnamə layihəsi irəli sürülsə də onların əksəriyyəti uğursuzluqla nəticələndi və yalnız deklarativ mətnlərlə yekunlaşdı. Dünyada koronavirus pandemiyasının tüğyan etdiyi ilk gündən Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan koronavirusla regional və qlobal səviyyədə mübarizədə beynəlxalq həmrəyliyin gücləndirilməsi məqsədilə zəruri təşəbbüslər irəli sürdü, məqsədyönlü addımlar atdı. Qoşulmama Hərəkatının sədri kimi Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə 2020-ci il mayın 4-də “COVID-19-a qarşı birlikdəyik” mövzusunda videokonfrans formatında Zirvə Görüşü təşkil edildi. Bu tədbirdə Qoşulmama Hərəkatı üzv dövlətləri ilə yanaşı BMT-nin Baş Katibi, BMT Baş Assambleyasının Prezidenti, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş Direktoru, Afrika İttifaqı və Avropa İttifaqı kimi beynəlxalq təşkilatların yüksək çinli nümayəndələri də iştirak etdilər. Qoşulamama Hərəkatının onlayn Zirvə görüşündə, Prezident İlham Əliyev açılış nitqi söyləyərək, koronavirus pandemiyasının bütün dünya dövlətlərinə mənfi təsir göstərdiyini xatırladaraq, bu bəlanın və onun fəsadlarının aradan qaldırılmasının Hərəkata üzv dövlətlərin və bütün bəşəriyyətin qarşısında duran ən vacib problem olduğunu vurğuladı. Dövlət başçısı qlobal həmrəyliyin nümunəsi kimi, pandemiya ilə mübarizə məqsədilə BMT Baş Assambleyasının dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində videokonfrans vasitəsilə xüsusi sessiyasının keçirilməsi təklifini də irəli sürdü. Təklif Nyu-Yorkda 120 QH üzv ölkələri arasında yekdilliklə razılaşdırılıb və bunun ardınca Qoşulmama Hərəkatının sədri Prezident İlham Əliyev sögedən təkliflə əlaqədar BMT-nin baş katibi Antonio Quterreşə müraciət ünvanlayıb. BMT Baş katibi 28 may tarixində BMT Baş Assambleyasının “Prosedur Qaydaları” adlı sənədinin 9 (a) bəndinə uyğun olaraq bütün üzv ölkələrə müraciət edərək 30 gün müddətində, yəni 27 iyun tarixinə qədər təşəbbüsə dair münasibət bildirilməsini xahiş edib. Qaydalara əsasən, BMT-yə üzv ölkələrin çox hissəsi (97 ölkə kifayətdir) təşəbbüsə dəstək verdiyi təqdirdə, xüsusi sessiya təşkil olunmalıdır. Azərbaycan tərəfində olan rəsmi məlumatlara görə, sözügedən müddətin bitməsinə qədər 130-a qədər ölkə təşəbbüsə dəstək verdikləri barədə Baş katibin ofisini məlumatlandırıblar. Bu təşəbbüsə qarşı çıxış edən yeganə dövlət Ermənistan olub. Bütün dünya “COVİD-19”-a qarşı mübarizədə qlobal həmrəyliyin vacibliyini vurğuladığı halda, Ermənistan qlobal xarakter daşıyan bu təşəbbüsə qarşı çıxış etməklə, BMT sistemində və dünya dövlətləri arasında özünü rüsvay etdi. Bütün dünya bir daha Ermənistanın əsl irticaçı mahiyyətinin şahidi oldu. Təşəbbüsü dəstəkləyən ölkələr dünyanın bütün regionlarını əhatə edir. Onlar arasında BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvlərindən tutmuş, kiçik ada ölkələrinə qədər var. Məlumata görə, BMT Baş Katibinə ünvanlanan məktublarda Prezident İlham Əliyevinin Baş Assambleyanın Xüsusi sessiyasının keçirilməsi ilə bağlı təşəbbüsünün vaxtında verilmiş və çox ehtiyac duyulan təşəbbüs olduğu vurğulanır. Yaxın günlərdə BMT Baş katibi tərəfindən üzv dövlətlərə rəsmi qaydada məlumat verilməsi gözlənilir. Xüsusi sessiya pandemiya ilə mübarizədə beynəlxalq ictimaiyyətin tam olaraq səfərbər olunmasına şərait yaradacaq. Azərbaycan tərəfi ümid edir ki, xüsusi sessiya mümkün qədər tez bir zamanda təşkil olunacaq. Şübhəsiz ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Qoşulmama Hərəkatının sədri kimi, bundan sonra da multilateralizmə, dünya ölkələrinin ümumi təhdidlər qarsında birləşməsinə və qlobal həmrəyliyin gücləndirilməsinə yönəlmiş fəaliyyətini davam etdirəcək.
“Bu gün Azərbaycan Ordusu dünyada 50 ən güclü ordu sırasındadır. Biz bunu yorulmaz fəaliyyət nəticəsində əldə etmişik. Çünki mənim prezident kimi fəaliyyətimdə ordu quruculuğu birinci yerdədir”. Bu sözləri Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Müdafiə Nazirliyinin “N” saylı hərbi hissəsinin açılışında səsləndirib. İndiyədək Ali baş komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanda ordu quruculuğu sahəsində vacib addımlar atılıb. Nəticədə Azərbaycan Ordusu regionda, eləcə də dünyada ən güclü ordu sırasındadır. Orduda xidmətin yüksək səviyyədə aparılması üçün bütün imkanlar yaradılıb. Prezidentin göstərişi ilə bütün hərbi hissələr, şəhərciklər, hərbi bazalar faktiki olaraq yenidən qurulub. Hərbi hissələrin 90%-ində tikinti-bərpa, yenidənqurma işləri tamamlanıb. Azərbaycan bu gün öz gücünə arxalanan və heç kimdən asılı olmayan ölkədir. Ölkə başçısının fəaliyyətində ordu quruculuğu birinci yerdədir və təsadüfi deyil ki, ölkəmizin hərbi xərcləri 24 dəfə artıb. Ölkənin döyüş hazırlıqlı, modern silahlar və döyüş vasitələri ilə təchiz olunmuş ordusunun yaradılması, saxlanması böyük həcmdə vəsaitə bərabər idi və bu hədəfə Azərbaycanın sürətli iqtisadi inkişafı sayəsində çatmaq mümkün oldu. 2003-cü ildə Azərbaycanın hərbi xərcləri cəmi 160 milyon ABŞ dolları təşkil edirdi. 2006-cı ildə Azərbaycan hərbi xərclərdə daha böyük artım etdi, bu məqsədlə dövlət büdcəsindən 750 milyon ABŞ dolları ayrıldı. 2007-ci ildə isə hərbi xərclər 1 milyard dollara yaxınlaşdı. Nəhayət, 2010-cu ildə bu xərclər 2 milyard 150 milyon dollara çataraq Ermənistanın ümumi dövlət büdcəsi xərclərini ötdü. Bununla da işğalçı ölkə Ermənistan hərbi potensial baxımından Azərbaycanla rəqabətə girməyin qeyri-mümkünlüyünü anladı. Azərbaycan hərbi xərclərinin artımı davamlı oldu - 2020-ci ilin dövlət büdcəsi xərclərinin 3 milyard 853,6 milyon manatı müdafiə və milli təhlükəsizliyin maliyyələşdirilməsinə yönəldilib. Bu 2020-ci ildə orduya ayrılan xərclərin 2019-cu ilə nisbətdə 666 milyon manat və ya 20,9 faiz çox olması deməkdir. Beləliklə, son 17 ildə Azərbaycanın hərbi xərcləri 24 dəfədən çox artmış oldu. Bu göstəricilərə görə Azərbaycan dünya ölkələri arasında hərbi xərclərin artım tempinə görə ilk yerlərdən birini tutur. Son 10 ildə ölkənin hərbi qüdrətinin artırılmasına imkan verən strateji sahə – müdafiə sənayesi təşəkkül tapdı. Prezidentin sərəncamı ilə 15 il bundan əvvəl yaradılmış Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin xətti ilə 1300-dən çox adda hərbi təyinatlı məhsul istehsal olunur. Hava hücumundan etibarlı müdafiə sistemi quruldu. Hərbi sahəyə ayrılan vəsaitlərin bir qismi yeni HHM sistemləri almağa sərf edildi və Azərbaycan regionda ən modern vasitələrlə təchiz olunmuş HHM qüvvələrinə malik oldu. Azərbaycan ordusunun yeni silah və texnika ilə təchizatında birinci mərhələdə zirehli texnikanın, uzaqvuran artilleriya sistemlərinin, piyadaların döyüş maşınlarının və quru qoşunlarına hava dəstəyi üçün hücum vertolyotlarının alınması həyata keçirildi. İkinci mərhələdə ordunun arsenalı hədəfi yüzlərlə kilometr məsafədən dəqiq vuran raket sistemləri, daha uzaqmənzilli artilleriya qurğuları və hərbi sahədə strateji üstünlük qazandıran digər silah sistemləri ilə gücləndirildi. Beləliklə, Azərbaycan Prezident İlham Əliyevin güclü ordu quruculuğu siyasətinin nəticəsi olaraq, beynəlxalq hesabatlarda da deyildiyi kimi, Ermənistan üzərində əzici hərbi üstünlük əldə etdi. Azərbaycanda hərbçilərin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi daim dövlətin diqqət mərkəzindədir. Prezidentin fərmanı ilə 2011-ci ildə ölkədə ilk dəfə hərbçilərin dövlət tərəfindən pulsuz mənzillərlə təmin edilməsi mexanizmi yaradıldı. Silahlı Qüvvələrdə 20 təqvim ili və daha çox qüsursuz xidmət etmiş hərbi qulluqçular dövlət büdcəsi vəsaiti hesabına mənzillə təmin edilirlər. İndiyədək 1700 zabit mənzillə təmin olunub. Bu ilin sonuna qədər əlavə 419 zabitə dövlət tərəfindən mənzillər veriləcək. Hərbçilərin əməkhaqları müntəzəm olaraq qaldırılır, fərqlənmiş hərbçilər mükafatlandırılır. Azərbaycanda ordu quruculuğu sahəsində görülən işlər çoxdur, saymaqla bitməz. Görülən işlərin nəticəsinə gəlincə isə şərhə eyhtiyac yoxdur. Çünki, istər 2016-cı ilin, istərsə də 2018-ci illərin hərbi əməliyyatları Ordumuzun qarşıya qoyulan istənilən vəzifəni yerinə yetirmək əzmində olduğunu açıq-aydın göstərdi.
Gülnarə Əsədova Azərbaycan Texnologiya Universitetinin əməkdaşı
Son aylarda Ermənistanda baş verən hadisələr Nikol Paşinyanın siyasi qabiliyyətsizliyinin açıq-aşkar göstəricisidir. Onun ölkədə müxalifət liderlərinə, özündən qabaqkı dövlət başçılarına və hökumət üzvlərinə, eyni zamanda Ermənistanın onun siyasətinə qarşı olan bəzi milyonçularına göstərdiyi mənfi münasibət, tətbiq etdiyi güc, həbslər, hətta naməlum qətllər onun qısa zamanda erməni ictimaiyyətində gözdən düşməsinə səbəb oldu. Halbuki, iki il bundan qabaq öz saqqallı obrazı ilə meydanlara atılıb on minləri arxasınca aparanda, həm erməni əhalisi arasında, həmdə beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında kifayət qədər özünə və Ermənistana demokratik imic formalaşdıra bilmişdi. Lakin sonrakı hadisələr - istər hökumətin tətbiq etdiyi daxili siyasətin, istərsədə xarici siyasətin el dilində desək “lax” çıxması Paşinyanın hesab etdiyi kimi onun qabiliyyətli olmadığını göstərdi. Xüsusilə hazırki pandemiya dövründə Ermənistan hökumətinin xəstəlik qarşısında aciz qalması, yoluxma və ölü sayının hər gün artması Paşinyanın saqqallı qabiliyyətli demokrat imicinə əməlli başlı zərbə vurdu. Ermənistanda artan sosial narazılıq fonunda mitinq iştirakçılarının sayının hər gün artması, hökumətin istefasını tələb edən səslərin dahada ucalması siyasi böhranın dərinləşməsinə səbəb olub. Bunun müqabilində Paşinyan hökumətinin mitinq iştirakçılarına qarşı güc tətbiq etməsi, həbslərin artması onu göstərir ki, Paşinyan heçdə humanist demokrat yox totalitar avtoritet olmaq niyyətində imiş. Erməni hökumətində bir birinin ardınca baş verən istefalar, Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin direktoru Eduard Martirosyan, Ermənistan ordusunun Baş Qərargah rəisi general-leytenant Artak Davtyan və Polis rəisi Arman Sarkisyanın istefası Paşinyan iqtidarının təşvişdə olduğundan xəbər verir. Parlamentdə hakim partiyadan sonra ikinci böyük fraksiya olan “Çiçəklənən Ermənistan” Partiyasının lideri Qaqik Sarukyanın son dövrlər hökumətin pandemiya qarşısında aciz qalmasını əsas gətirərək, tez-tez tənqidi çıxışlar etməsi, eyni mətnli tənqidlərin üçüncü böyük fraksiya olan “İşıqlı Ermənistan” Partiyası tərəfindən də səsləndirilməsi artıq Nikol Paşinyan iqtidarının sonunu yaxınlaşdırır. N.Paşinyan isə bu etirazların qarşısını zor tətbiq etməklə almaq istəyir və bunu açıq şəkildə nümayiş etdirir. “Çiçəklənən Ermənistan” partiyasının sədri, “Sarukyan” deputat fraksiyasının lideri, milyonçu Q.Sarukyanın deputat toxunulmazlığının iyunun 16-da Ermənistan parlamenti tərəfindən ləğv edilməsi, ona qarşı birdən birə üç cinayət işinin açılması ölkədəki siyasi prosesləri daha da qızışdırıb. Q.Sarukyanın məhz N.Paşinyan hakimiyyətini tənqid etməsindən sonra təzyiqlərə məruz qalması baş verənlərin siyasi təqib olduğunu göstərir. Faktiki olaraq şahidi oluruq ki, Paşinyan özünün keçmiş və gələcək siyasi rəqiblərini həbs etdirir, söz və mətbuat azadlığını məhdudlaşdırır. Bütün bunları aqressiv şəkildə həyata keçirərkən isə demokratiya pərdəsi arxasında gizlənir, korrupsiyaya qarşı mübarizə apardığını iddia edir. Ermənistan hökumətinin etiraz edənlərə aqressiv münasibəti pandemiya dövründə özünün bacarıqsızlığını gizlətməyə, xəstəliyə yoluxan on minlərlə insanın, yüzlərlə ölənlərin məsuliyyətini ört-basdır etməyə çalışmasından xəbər verir. Təəssüf ki, əksər beynəlxalq təşkilatlar, ümumən bir sıra Qərb təşkilatları hələ də Ermənistandakı bu antidemokratik hərəkətləri sakitcə seyr edir, heç bir münasibət bildirmirlər. Bu da dünyada baş alıb gedən ikili standartların bariz nümunəsidir. Halbuki, bu hadisələr zamanı insanların ifadə azadlığı, azad toplaşma hüququ kobud şəkildə pozulmuş, hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən lüzumsuz yerə güc tətbiq olunmuş, yerli kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin sərbəst fəaliyyətinə imkan yaradılmamışdır. Hər birimiz şahidiyik ki, Qərbin guya ki, önəm verdiyi bütün dəyərlər ayaq altına salınsa da, yenə də Ermənistana “gözün üstə qaşın var” - deyən yoxdur. Təəccüb doğuran məsələlərdən biri də odur ki, ABŞ Dövlət Departamenti, Avropa Şurası Parlament Assambleyası, ATƏT-in Media Azadlığı üzrə nümayəndəsi, ABŞ-ın Ermənistandakı səfiri, Qərb ölkələrinin Ermənistandakı səfirlikləri də özlərini elə aparırlar ki, sanki bu ölkədə heç nə baş verməyib. Rusiyanın bu prosesdə erməni müxalifətini açıq-aşkar dəstəkləməsi, Paşinyanla Rusiyanın ilk gündən ulduzunun barışmaması bu prosesin sonunda “saqqallının” aqibətinin yaxşı olmayacağından xəbər verir. Ümumiyyətlə inanmıram ki, Rusiya özünün dünyaya gətirərək böyütdüyü Ermənistanda hansısa şıltağın ucbatından nəzarəti itirmək istəsin.
Şahmar Həsənov Azərbaycan Texnologiya Universitetinin İctimai elmlər və multikulturalizm kafedrasının baş müəllimi
➝ Qida mühəndisliyi 200 (268.2) Ə
➝ Şərabçılıq* 182.1 ( - ) Ə
➝ Kimya mühəndisliyi 200 (-) Ə
➝ Kimya mühəndisliyi sub. 51 ( - ) Ə
➝ Metallurgiya mühəndisliyi 200 (212) Ə
➝ Logistika və nəqliyyat texnologiyaları mühəndisliyi 200 ( - ) Ə
➝ Nəqliyyat mühəndisliyi* (yeni ixtisas)
➝ Mühəndis fizikası (yeni ixtisas)
➝ Proseslərin avtomatlaşdırılması mühəndisliyi 200 (244.1) Ə
➝ Proseslərin avtomatlaşdırılması mühəndisliyi sub. 62.1 (62.1) Ə
➝ Radiotexnika və telekommunikasiya mühəndisliyi 250 ( - ) Ə
➝ Radiotexnika və telekommunikasiya mühəndisliyi sub. 77.2 (77.2) Ə
➝ İnformasiya texnologiyaları 250 (336.6) Ə
➝ İnformasiya texnologiyaları sub. 73.8 (74.3) Ə
➝ Kompüter mühəndisliyi* 200 (209.2) Ə
➝ Kompüter mühəndisliyi* sub. 74.6 (74.6) Ə
➝ Kompüter mühəndisliyi* 200 ( - ) Q
➝ Kompüter mühəndisliyi* sub. 88.8 (90.3) Q
* Bu ixtisaslara müsabiqə rus bölməsi ilə birgə aparılır
* Mörtərizədə verilənlər dövlət sifarişli yerlərə keçid ballarıdır