Siyasi və coğrafi cəhətdən vacib müstəvidə yerləşən Azərbaycan 80-ci illərin sonunda, 90-cı illərin əvvəllərində baş verən hadisələrdən dolayı, 18 oktyabr 1991-ci ildə öz müstəqilliyini elan etdikdən sonra milli dövlətçilik prinsiplərinə uyğun olan yeni xarici siyasət kursunun formalaşmasını və reallaşdırılmasını ön plana çəkdi. 2 mart 1992-ci ildə qısa müddətə bir sıra dünya ölkələri tərəfindən tanındıqdan sonra BMT üzvlüyünə qəbul olundu. Bu tarix bir çox ölkələrlə Azərbaycanın diplomatik münasibətlərinin yaranması səbəbindən onun dünya çapında sistemli inteqrasiyasının başlanğıcı sayıla bilər. İkitərəfli və çoxtərəfli siyasi münasibətlərin tənzimlənməsi iqtisadi və mədəni əlaqələrin də inkişafına zəmin yaratdı. Qarşılıqlı faydalı iqtisadi əməkdaşlıq siyasi maraqların, münasibətlərin dərinləşməsində, qarşılıqlı etimadın gücləndirilməsində mühüm rol oynayır. Bu baxımdan Xəzərin Azərbaycan sektorundakı neft yataqlarının istismarı üçün 20 sentyabr 1994-cü ildə imzalanan "Əsrin müqaviləsi" Azərbaycanın dünyanın digər ölkələri ilə ikitərəfli əlaqələrinin genişləndirilməsi, möhkəmlənməsi üçün güclü bir təkan oldu.
Azərbaycanı keçmiş Sovet respublikalarından bir çox parametrlərə görə fərqləndirmək mümkündür. Konkret olaraq xarici siyasətə gəldikdə isə qeyd etmək olar ki, ölkəmizdə ötən beş ildə sabiq müttəfiq respublikalardan fərqli olaraq xarici siyasətin effektiv formada qurulması və nümayiş etdirilməsi üçün daxildə mövcud ola biləcək bütün əngəllər aradan qaldırılmışdır. Tarixən Azərbaycan həmişə Şərq və Qərb arasında bir körpü olmuşdur. Bu da öz növbəsində qonşu ölkələr arasında mədəniyyətin inkişafına təsir etmişdir. Digər tərəfdən, Azərbaycan ənənələrini inkişaf etdirmiş misilsiz bir ölkə və tolerantlığın, ahəngdar milli-etnik münasibətlərin xüsusi modeli olan dövlətdir.
Yuxarıda göstərilənlərlə yanaşı Qərb ölkələri ilə əlaqələr də xarici siyasətimizdə ən vacib yerlərdən birini tutur. Ölkəmiz ABŞ ilə əlaqələrə də böyük önəm verir. Azərbaycan ərazi bütövlüyü və müstəqilliyini qorumaq, təhlükəsizliyini gücləndirmək naminə bu əlaqələrin daha da inkişaf etdirilməsində maraqlıdır. Bu münasibətlərin iqtisadi və siyasi cəhətdən inkişafı bir təkan kimi xidmət edərək Azərbaycanın tərəqqisi, Xəzərdə neft və qaz layihələrinin həyata keçirilməsi, Şərqlə Qərbi birləşdirən trans-regional koridorun yaradılması ölkəmizin qlobal iqtisadi sistemə inteqrasiyasının əsas elementi kimi çıxış edir. Dünyada müşahidə olunan son tendensiyaların ortaya çıxması, beynəlxalq təhlükəsizliyi pozan yeni təhdidlər Azərbaycan ilə ABŞ arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsinə tələbi artırır. Azərbay,can ABŞ-ın bölgədəki vacib müttəfiqi kimi bu strateji əlaqələri inkişaf etdirməyə davam edir.
Azərbaycanın Qərbi Avropa ölkələri ilə, o cümlədən İsrail ilə münasibətləri də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu əlaqələrin inkişafının həyata keçirilməsində həm dövlət, həm də özəl sektorda köklü islahatların aparılması, müasir bazar iqtisadiyyatı və xarici investisiyaların cəlb edilməsi müsbət təsir göstərir. Qeyd etmək lazımdır ki, Qərbi Avropa ölkələri Azərbaycan üçün əsas ixrac bazarı kimi çıxış edirlər.
Azərbaycan ölkələrlə faydalı əməkdaşlıqdan bəhrələnir. Çin və Yaponiya kimi inkişaf etmiş ölkələrlə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi İpək Yolu layihəsini həyata keçirmək üçün Azərbaycanın qəti addım atmasına vacib təsir göstərdi. Çinin Avrasiyadakı mövqeyinin möhkəmlənməsi Azərbaycan və Çin arasındakı münasibətlərin intensivliyini artırdı. Yaponiyanın iqtisadi layihələrdə fəal iştirakı Azərbaycanla ikitərəfli münasibətlərin daha da dərinləşməsində qarşılıqlı maraq oyatmaqla zəngin potensialını açmaq üçün münbit bir zəmin yaratdı.
Cənub-Şərqdə yeni iqtisadi və siyasi güc mərkəzlərinin meydana gəlməsi Azərbaycanın Cənubi Asiyada xarici siyasətinin bu istiqamətdə marağının artmasına kömək etdi. Burada Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi ilə bağlı Azərbaycanın ədalətli mövqeyini tam dəstəkləyən Türkiyə və Pakistanı da qeyd etmək lazımdır.
Hesab edirəm ki, Azərbaycan müttəfiqləri ilə münasibətlərdə verdiyi sözün arxasında durmaqla, sözü ilə əməlinin üst-üstə düşməsi ilə onların etibarını qazanıb.
Səmimiyyət bir mənəvi keyfiyyət, böyük dəyərdir. Səmimiyyət hörmət və həqiqətə bağlılıqdır, digər ölkələrlə və hətta ölkə daxilində münasibətlərimizdə vacib bir dəyər kimi qəbul edilir. Əlavə olaraq, səmimi olmaqla özümüzə inam yaradır və dürüstlüyümüzü nümayiş etdiririk. Dürüstlük və səmimiyyət ölkələr arasında etibarlı və uğurlu əlaqəni təmin edir. Beləliklə, Azərbaycan Respublikası müvəffəqiyyətli, taraz və balanslaşdırılmış xarici siyasət apararaq ölkəmizin qlobal miqyasda mövqeyini gücləndirməyə çalışır, eyni zamanda onu Xəzərdə - Qafqaz bölgəsində ən vacib ölkəyə çevirmək, Azərbaycan xalqının xoşbəxt gələcəyini, onun təhlükəsizliyini təmin edən xarici mühitin yaradılmasına və onun qorunmasına nail olmağa çalışır.
Mətanət Əhmədova
Azərbaycan Texnologiya Universiteti üzrə Ərazi
İlk Partiyanın Qadınlar Şurasının sədri
10 illərdir dünya trikotaj istehsalında mövcud - “Fransız pikesi”, “İsveçrə pikesi”, “Holland pikesi”, “Belçika overniti”, “İsveçrə ilməsi”, “Milan lastiki”, “Punto di Roma hörməsi” və başqa ölkə, şəhər adları ilə məşhur olan trikotaj hörmələri sırasına t.e.d., prof. Cahangir Əhməd oğlu Hacıyevin 2012-ci ildə “Azərbaycan fanqı” adlandırdığı ixtiradan sonra, 2015-2017-ci illərdə ixtira edərək, 2019-cu ildə patent aldığı aşağıda adları qeyd edilən daha dörd ixtirası daxil olub:“Türkiyə fanqı” (İ 2019 0088)“Bakı fanqı” (İ 2019 0089)“İstambul hörməsi” (İ 2019 0086)“Ləmbəli fanqı” (İ 2019 0087). Bu ixtiralar trikotaj istehsalının texnologiyasında bilavasitə ikiqat eninə pres trikotajının quruluşuna aid olub, üst trikotaj məmulatlarının hazırlanması üçün qumaş və kuponların alınmasında istifadə oluna bilər. Yeni trikotaj hörmələri, onlardan istifadə olunaraq istehsal olunan məmulatların yüksək keyfiyyətli, uzun ömürlü və az material tutumlu olmaları ilə analoqlarından üstün sayılır. Bunlara trikotajın quruluşunda yer alan, qonşu lastik və saya pres ilmələrinin müxtəlif qaydada yerləşmələri ilə nail olunur.
Hər bir qurultayı ölkəmizin ictimai - siyasi həyatında böyük hadisə kimi yadda qalan Yeni Azərbaycan Partiyasının son qurultayı cəmiyyətimizdəki yeniliklə, bütün sahələrdə həyata keçirilən islahatlar fonunda keçirildi. 29 il əvvəl Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə yaradılan YAP ilk gündən cəmiyyətin aparıcı siyasi qüvvəsinə çevrilib. 1993-cü ildə Heydər Əliyevin xalqımızın istək və tələbi ilə hakimiyyətə gəlişindən sonra hakim siyasi partiya statusunu alan YAP daim ona göstərilən etimadı doğruldub, fəaliyyəti ilə dövlətimizin inkişafına, yüksəlişinə layiqli töhfələr verib. Hər zaman siyasi proseslərdə öndə olan hakim partiya 30 illik yubileyinə daha fəal, yenilənmiş formatda qədəm qoyur. Yeni Nizamnaməsinin qəbul olunması, İdarə Heyətinin 40 nəfərdən ibarət tərkibdə seçilməsi partiyanın idarə olunmasının və partiyada fəaliyyətin tənzimlənməsinin yeni, çevik mexanizminin yaradılması baxımından aktuallıq kəsb edir. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurulmasında, sabitliyi və inkişafı istiqamətində böyük işlərə imza atan Yeni Azərbaycan Partiyası həm də yeni siyasi nümunə nümayiş etdirdi. 44 günlük Vətən müharibəsi dönəmində milli birlik modelini dünyaya nümayiş etdirən Azərbaycanın siyasi həyatında hakim partiya tamamilə yeni bir strategiyanın - siyasi həmrəylik, inteqrasiya və milli birlik modelinin əsasını qoydu. Dövlət Başçısı İlham Əliyevin “Biz birlikdə güclüyük” fikri dövlət siyasətinin əsas fəlsəfəsinə çevrilərək siyasi münasibətlərdə də öz əksini tapır. 6 siyasi partiyanın hakim partiyaya qoşulması Azərbaycanda dövlət və milli maraqlar naminə müxtəlif siyasi qüvvələrin inteqrasiya nümunəsinə çevrildi. Ölkənin ən müxtəlif spektrini əhatə edən 6 siyasi təşkilatın - Azərbaycan Xalq Demokratik Partiyası, Azərbaycan Kəndli Partiyası, Milli Qurtuluş Partiyası, Azərbaycan Yurddaş Partiyası, Azərbaycan Milli Hərəkat Partiyası və Azərbaycan Demokrat Sahibkarlar Partiyasının vahid platforma ətrafında vahid təşkilatda - Yeni Azərbaycan Partiyasında birləşməsi ölkəmizin siyasi dialoq mühitinin dərinləşməsində, demokratik ənənələrin şaxələnməsində yeni səhifələrin yazılacağının təməlini qoydu. Təsadüfi deyil ki, Prezident, Yeni Azərbaycan Partiyasının sədri İlham Əliyev VII qurultayındakı yekun nitqində bir neçə partiyanın hakim partiya ilə birləşməsinin çox önəmli, əlamətdar hadisə olduğunu diqqətə çatdırıb: ”Bu da siyasi sistemimizin təkmilləşdirilməsi istiqamətində atılan növbəti addımdır və eyni zamanda göstərir ki, partiyamızın həm məramı, həm proqramı, fəaliyyəti və əldə etdiyi nailiyyətlər dost partiyalar üçün də cəlbedicidir”. Hakim partiyanın və 6 siyasi partiyanın milli birliyə yönələn vahid partiyada birləşmək qərarı milli birliyimizə, həmrəyliyimizin sarsılmazlığına, sağlam dialoqa xidmət edən siyasi islahatların uğurlu davamıdır. Məhdud resurslara malik olan partiyaların kifayət qədər qüvvətli siyasi partiyaya qoşulması ölkədə yeni siyasi mənzərənin yaranmasına səbəb olmaqla yanaşı, həmin partiyanın üzvləri üçün yeni imkanlar yaradacaq. Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin Vətənimizin ərazi bütövlüyünün və vətəndaşların təhlükəsizliyinin qorunması, Ermənistanın ölkəmizə qarşı həyata keçirdiyi genişmiqyaslı terror təxribatlarının qarşısının alınması məqsədilə həyata keçirdiyi bütün siyasi və hərbi tədbirləri yekdilliklə dəstəkləyən siyasi partiyaların milli birliyinin 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra da davam etməsi milli və siyasi həmrəyliyin parlaq göstəricisidir. Siyasi təşklatın VII qurultayında qəbul olunan qərarlar xalqın etimadını qazanan partiyanın fəaliyyətini yeni mərhələyə yüksəldir. Ardıcıl və sistemli şəkildə qarşıya qoyulan bütün hədəflərə inamla çatan Azərbaycanın aparıcı siyasi qüvvəsi kimi YAP bundan sonra da qarşısında dayanan vəzifələri layiqincə yerinə yetirəcək.
Piri Axundov Azərbaycan Texnologiya Universitetinin
Tədris şöbəsinin müdiri, ATU YAP Ərazi İlk Partiya Təşkilatının sədri.ə
Fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, dos. əvəzi
39 yaşlı serb Nik Vuyçiç dünyanın ən məşhur və tanınmış motivasiya natiqlərindəndir. Nadir irsi xəstəliklə doğulan Nik (anadangəlmə aşağı və yuxarı ətrafları olmayıb) həm də mesenat, yazıçı və müğənnidir. O, serfinqlə məşğul olur, paraşütdən tullanır, balıq tutur, qolf oynayır, tramplindən tullanır və dayvinqlə məşğul olur.
1959/1990-cı illərdə Sinqapurun ilk baş naziri olduğu müddətdə kasıb ölkəsini yer üzünün ən varlı dövlətlərindən birinə çevirməyi bacaran Li Kuan Yu`dan 8 dərs
Xocalı soyqırımı — 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Rusiyanın 366-cı motoatıcı alayının iştirakı ilə Xocalı şəhərini işğal edərkən, Xocalının yerli əhalisi olan Azərbaycan türklərinə qarşı baş vermiş soyqırımdır.
